(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Gruszewska, Ewa
Możliwość kreowania wysokiego tempa wzrostu gospodarczego zależy od zdolności krajów do osiągania odpowiednio wysokiego tempa powiększania kapitału. W gospodarce współczesnej obserwowane są olbrzymie dysproporcje w rozmiarach akumulacji kapitału rzeczowego dokonywanych przez poszczególne kraje. Na początku XXI wieku akumulacja brutto kapitału na jednego aktywnego zawodowo była prawie 60 razy większa w Ameryce Północnej niż w Afryce Subsaharyskiej. Również wysoki współczynnik Giniego jest potwierdzeniem tego zróżnicowania. Dla nakładów kapitału do zasobów pracy w gospodarce światowej kształtuje się on na poziomie około 60%. W artykule zadano zatem pytanie o źródła różnic w rozmiarach tworzonego kapitału rzeczowego. Celem podjętych badań jest przeprowadzenie analizy oddziaływania instytucji na akumulację kapitału rzeczowego, a w tym wyjaśnienie różnic w rozmiarach tworzonego kapitału w skali globalnej. W artykule wykorzystano kilka mierników stosowanych w ocenie jakości instytucji: Economic Freedom of the World (Fraser Institute), Worldwide Governance Indicators – Government Effectiveness, Rule of Law (World Bank) oraz Freedom in the World – Political Rights, Civil Liberties (Freedom House). Zmienność nakładów kapitałowych może być w dużym stopniu wyjaśniona różnicami w systemach instytucjonalnych (nawet do prawie 80%). Wzrost sprawności funkcjonowania instytucji (i tym samym poprawa wskaźników ich jakości) wydatnie zwiększa rozmiary akumulacji kapitału. Ład instytucjonalny osiągany dzięki stworzeniu odpowiednich instytucji, a także ich współdziałaniu w danej przestrzeni staje się podstawowym warunkiem wysokiej efektywności funkcjonowania podmiotów i całej gospodarki, kreowania dużych przyrostów potencjału wytwórczego oraz zmian strukturalnych sprzyjających dalszemu rozwojowi.
