Przeglądanie według Autor "Sala, Jolanta"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

Cybernetyka a deformacja demokracji
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-03) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Artykuł wskazuje możliwości wypracowania podejścia stosującego potencjał cybernetyki do modelowania procesów społeczno-ekonomicznych i politycznych w celu interdyscyplinarnej dyskusji dotyczącej współczesnych kryzysów w kontekście nierówności społecznych i wzrostu gospodarczego. Wybrany został interdyscyplinarny dorobek nauk politologicznych, społecznych i ekonomicznych, który umożliwia podjęcie badania zjawisk i procesów społeczno-gospodarczych oraz uzyskanie wyników o znakomitej zgodności z rzeczywistością zachowując minimalizujący wpływ subiektywnej interpretacji. Do próby modelowania rzeczywistości wyabstrahowano procesy deformacji demokratycznego państwa, która jest atrakcyjnym tematem dyskusji i publikacji kolejnych pokoleń od czasów Arystotelesa. Założono za N. Urbinati, iż współcześnie cywilizacyjne znaczenie poznawcze tych procesów świadczy o respektowaniu społecznego instynktu samozachowawczego, a w konsekwencji o konieczności podniesienia rangi obiektywizmu. Inspirujące modele opisowe N. Urbinati stanowią podstawę systemowego wyabstrahowania badanego okresu przebiegu procesów demokratycznych od kryzysów powstałych w XIX wieku w wyniku pierwszej rewolucji przemysłowej, poprzez dwie wojny światowe w XX wieku w kontekście międzynarodowych ustaleń po ich zakończeniu, poprzez powrót do demokracji w Polsce po zmianach ustrojowych od lat dziewięćdziesiątych XX wieku, do obecnie trwającej czwartej rewolucji przemysłowej zwanej Przemysł 4.0 (ang. Industry 4.0). Artykuł nie stanowi systematycznej prezentacji uzyskanych szczegółowych wyników, gdyż przywołane zostały tylko te najbardziej spektakularne zjawiska świadczące o różnych deformacjach, wynaturzeniach lub transformacjach demokracji (w praktyce lub teorii) w kontekście metodycznym. Wykorzystany został dorobek metodyczny cybernetyki społecznej, cybernetyki ekonomicznej, a także informatyki i ekonomiki informacji. Przyjęto pragmatyczną skuteczność koncepcyjnej perspektywy systemu sztucznej inteligencji (AI) na najwyższym poziomie abstrakcji.
Inkluzyjne mechanizmy przezwyciężenia opóźnień technologicznych polskiej gospodarki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-06) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Gwałtowny rozwój techniki i technologii w minionych pięćdziesięciu latach inspiruje do holistycznego badania tego zjawiska zarówno z perspektywy prospektywnej, jak i retrospektywnej. Analiza retrospektywna ma szczególne znaczenie dla zgłębienia podstaw potencjału polskiej gospodarki, która podlegała w tym okresie bezprecedensowym przemianom politycznym i społeczno-gospodarczym. Artykuł wpisuje się w podejmowane próby określenia opóźnień technologicznych polskiej gospodarki i zidentyfikowania technologicznych luk rozwojowych. Niniejsze opracowanie stanowi syntezę badań przeprowadzonych zgodnie z opracowaną metodyką zmierzającą do wyabstrahowania prawidłowości wynikających z polskiej specyfiki wpływu polityki, biznesu i nauki w uwarunkowaniach globalnych. Zastosowanie metody agregacji ogromnej liczby innowacyjnych rozwiązań do dziewięciu agregatów pozwoliło na uogólnienia ujawniające spiralę moderującą kierunki rozwojowe i promocyjne przez komercyjne laboratoria biznesu oraz polityków, ale w cieniu polskiego środowiska naukowego/akademickiego. Wśród zidentyfikowanych zjawisk rozwojowych oraz mechanizmów moderowania rozwoju techniki i technologii wyeksponowano m.in. pogłębiającą się lukę analityków oraz projektantów systemów informacyjnych i sztucznej inteligencji, a także rynkową „tyranię postępu”. Natomiast wśród zidentyfikowanych mechanizmów przezwyciężenia istotnych „opóźnień technologicznych” wszystkie mają charakter inkluzyjny oraz wymagają roztropnego abstrahowania od agresji promocyjnej i roztropnej priorytetyzacji w celu wyważenia obiektywnej prawdy dotyczącej rzeczywistego i trwałego kierunku rozwoju techniki i technologii, a przede wszystkim konieczności przezwyciężenia trudnych warunków rynkowych dla rodzimych rozwiązań, produktów, zespołów i firm innowacyjnych (po stronie popytu i podaży). Zasygnalizowano potrzebę uwzględnienia aspektów humanizacji i rewolucji/ewolucji kulturowej.
Instrumentalizacja sztucznej inteligencji w polityce aktywności naukowej w Polsce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022-09) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Sztuczna inteligencja (SI) w XXI wieku jest dyscypliną naukową o dużym potencjale rozwojowym. Artykuł podejmuje aspekty metodologiczne, polityczne, społeczne i biznesowe (gospodarcze, ekonomiczne) rozwoju sztucznej inteligencji (ang. Artificial Intelligence, AI). Wielowymiarowy kontekst pomiaru rozwoju SI wychodzi naprzeciw decyzjom o monitorowaniu i analizie rozwoju sztucznej inteligencji. Decyzje te pojęte zostały m.in. przez Komisję Europejską, Radę Ministrów RP i OECD. Główne tendencje monitorowania i analizy rozwoju sztucznej inteligencji mają charakter ogólnoświatowy, ale wyraźne są także preferencje specyficzne dla warunków lokalnych (krajowych, narodowych, środowiskowych). Celem artykułu jest identyfikacja uwarunkowań rozwoju sztucznej inteligencji w Polsce w latach 2006–2020 z wykorzystaniem stosowanych koncepcji pomiaru jej rozwoju. Posługiwano się metodami statystyki, cybernetyki i informatyki oraz wykorzystano literaturę (z dwóch ostatnich dekad XX w. i XXI w.) i dane (z lat 2006–2020) ze źródeł krajowych i zagranicznych. Eksponowane są aspekty dynamiki rozwoju SI wynikające z doświadczeń własnych i analiz strategicznych dla rządu polskiego, ze szczególnym uwzględnieniem polskich uwarunkowań. Artykuł uzasadnia, że konieczna jest likwidacja barier rozwoju SI w Polsce, tj. między innymi stereotypów myślenia decydentów, niedostatku analityków SI, niskiego poziomu zastosowań SI w gospodarce.
Integracja życia gospodarczego i społecznego poprzez ICT
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Dość powszechne są publikacje dotyczące gospodarki sieciowej i społeczeństwa sieciowego, choć z powodu atomizacji nauki są one zwykle analizowane odrębnie. Autorki eksponują perspektywę wynikającą ze sprzężenia zwrotnego pomiędzy rozwojem technologii ICT a wielowymiarowym i interdyscyplinarnym rozwojem działalności ludzkiej. Jednym z pretekstów integralnego spojrzenia na procesy rozwojowe jest nowa praktyka pomiarów GUS, uwzględniająca przedsiębiorstwa wykorzystujące media społecznościowe. Pomiary dotyczące tego zjawiska w Polsce stanowią weryfikację wielu hipotez badawczych dotyczących społeczeństwa informacyjnego oraz wskazują tendencje w praktyce życia społeczno-gospodarczego, także w świetle uwarunkowań regionalnych. Opracowanie stanowi syntezę zjawisk integrujących przez technologie ICT.
Kreowanie i przygotowywanie systemów informatycznych w przedsiębiorstwach MMSP jako główne czynniki rozwoju polskiego społeczeństwa informacyjnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Pomiar rozwoju społeczeństwa informacyjnego przez publiczne służby statystyczne jest sprowadzony do monitorowania sytuacji w gospodarstwach domowych oraz zastosowań ICT w przedsiębiorstwach z pominięciem sytuacji w najliczniejszej grupie mikroprzedsiębiorstw. Artykuł stanowi syntetyczną prezentację wykorzystania jako benchmarkingu wyników analizy wybranych 48 mierników stosowanych w krajach OECD i UE w zakresie życia społeczno-gospodarczego i potencjału technologii ICT w przedsiębiorstwach oraz jakościowych aspektów szerokiego spektrum luk informacyjnych i czynników krytycznych rozwoju organizacji gospodarczych. Istotną przyczyną niskiego poziomu zastosowań technologii ICT i rozwoju przedsiębiorstw MMSP jest brak świadomości użyteczności ICT oraz elementarnych metodycznych podstaw kreowania i przygotowywania projektów informatycznych. Przedstawiono istotę sześciu autorskich modeli stanowiących kluczowe, inicjatywne czynniki rozwoju społeczeństwa informacyjnego.
Pomiędzy oficjalnym wizerunkiem a prawdą wykorzystania ICT w gospodarce
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2013) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Autorki przedstawiają syntetycznie oficjalny wizerunek stanu wykorzystania ICT w gospodarce na podstawie badań i publikacji publicznych służb statystycznych (GUS), a w szczególności danych dotyczących pięciu technologii ICT stosowanych przez polskie przedsiębiorstwa. Niestety, publikowane mierniki mają znikomą użyteczność w kontekście rozpoznania prawdziwego poziomu wykorzystywania ICT w gospodarce, choć pogłębiona analiza ukazuje prawdziwe oblicze tego zjawiska. W odniesieniu do wyników ogólnopolskich badań GUS prezentowane są także wyniki pogłębionych badań własnych w przedsiębiorstwach przemysłowych województwa pomorskiego, które stanowią rozszerzenie diagnozy i wykazują wyraźnie, że wykorzystanie ICT w polskich przedsiębiorstwach jest dalekie od satysfakcjonującego.
Wybrane inicjatywy wspierające rozwój i ich koszty na przykładzie regionów gospodarki morskiej
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Sala, Jolanta; Tańska, Halina
Polityka regionalna stoi przed ogromnymi wyzwaniami, gdyż pogłębiają się różnice pomiędzy regionami i wewnątrz regionów. Autorki uzasadniają ten stan pomiarami GUS i diagnozami rządowymi wskazując na wybrane inicjatywy stanowiące szanse do wyrównania różnic i odwrócenia tendencji degradacji w kierunku rozwoju regionów. Opracowanie główną uwagę skupia na gospodarce morskiej, gdzie nastąpiły ogromne rozbieżności interpretacyjne pomiędzy perspektywami podejścia do diagnozy gospodarki morskiej: teoretyczną, polityczną i praktyczną. Różnice powstają z przyczyn metodycznych i założonych celów. W wyniku przeprowadzonej analizy wybranych inicjatyw wspierających rozwój gospodarki morskiej podjęte zostały próby identyfikacji kosztów.