(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Czudec, Adam
Jako cel opracowania przyjęto ocenę znaczenia skali i zakresu korzystania przez różne typy jednostek samorządu terytorialnego z budżetowych transferów zewnętrznych, z punktu widzenia ich stabilności finansowej. Jako kryteria stabilności przyjęto: • wskaźnik udziału zobowiązań w relacji do dochodów budżetowych; • tempo wzrostu udziału zobowiązań w dochodach w latach 2009–2012; • wskaźnik udziału wydatków majątkowych w wydatkach ogółem. Analizę tego zagadnienia przeprowadzono na przykładzie jednostek samorządu terytorialnego w województwie podkarpackim. Na podstawie analizy sytuacji finansowej podkarpackich samorządów można stwierdzić, że transfery z budżetu państwa, a także płatności ze środków Unii Europejskiej były w latach 2009–2012 ważnym źródłem dochodów budżetowych każdego ze szczebli i typów jednostek samorządowych, ale największe znaczenie w strukturze dochodów miały w przypadku samorządów powiatu i gmin wiejskich. Można zatem na tej podstawie sformułować wniosek o stabilizacyjnej roli transferów zewnętrznych. Równocześnie jednak w analizowanym okresie uwidoczniła się tendencja do szybkiego przyrostu zadłużenia samorządów mierzonego udziałem zobowiązań w dochodach budżetowych. Bardziej zagrożone są tu samorządy powiatów i gmin wiejskich, które w latach 2009–2012 charakteryzowały się najsłabszym tempem przyrostu dochodów, przy relatywnie wysokiej dynamice zadłużenia. Są to jednocześnie typy samorządów, które w największym stopniu korzystały z transferów zewnętrznych.
