Udział organizacji ekologicznych w postępowaniu administracyjnym o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko dokonała modyfikacji konstrukcji prawnej udziału organizacji społecznych w postępowaniach administracyjnych. Istota tej regulacji polega na wprowadzeniu nowego pojęcia do systemu prawnego w postaci „organizacji ekologicznej”. Definicja ta została oparta na konstrukcji pojęcia „organizacji społecznej” występującej dotychczas w kodeksie postępowania administracyjnego. Organizacja ekologiczna jest organizację społeczną wyspecjalizowaną w sprawach z zakresu ochrony zasobów środowiska, która działa w postępowaniu o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia, a wymagającym udziału społeczeństwa. Jest to specyfika postępowania środowiskowego. Udział społeczeństwa jest istotnym elementem kontroli pracy administracji publicznej i ma charakter normatywny, bo zawarty jest w ogólnej zasadzie postępowania administracyjnego, nakazującej organom administracji pogłębianie zaufania obywateli do tychże organów. Inwestycje realizowane przez organy administracji czy też podmioty prywatne mają wpływ na środowiska lokalne, gdyż mogą ingerować we własność prywatną, jak i naruszać zasoby środowiska czy ingerować w lokalny krajobraz lub ład przestrzenny, przez co są one często powodem konfliktów społecznych. Organizacja ekologiczna może podejmować działania w interesie społecznym w celu ochrony środowiska, ochrony własności, jak i ochrony prawa poprzez artykulację stanowiska społecznego. Wzmocnienie udziału czynnika społecznego w postępowaniach administracyjnych (partycypacja społeczna) przynosi wymierne korzyści, gdyż przepracowane w ten sposób decyzje są akceptowane społecznie. Sam bowiem sposób postępowania organów w sprawie – bez względu na ich rozstrzygnięcia – może albo budzić zaufanie do władzy, albo też stać się przedmiotem kontestacji ze strony interesariuszy decyzji.

Today ecological organizations are an important participant of the proceedings relating to a decision on the environmental conditions of a project. A large number of such organizations and their activities in the context of such proceedings are significant and affect public administration activities. The legislature accepted participation of social organizations in environmental proceedings if in the public interest. Assumptions show that unfortunately this does not meet the current rules and regulations of the Code of Administrative Proceedings governing special administrative procedures. The legislature is trying to restrict the participation of social organizations in administrative proceedings, treating it as a "necessary evil", not noticing that the legitimacy and effectiveness of public administration also depends on ensuring proper operation of the mechanisms of social control. Consequently, limiting the possibility of public interests’ articulation by the local community and social organizations, as part of the normal administrative procedures, causes significantly increased social conflictuality of each investment at the stage of environmental review.