Józefińska reorganizacja magistratów w Galicji jako czynnik kształtowania nowej elity urzędniczej miast

Abstract

W artykule omówiono realizację i skutki przeprowadzonej na przełomie XVIII i XIX w. reformy ustroju miast w Galicji, w tym w szczególności problem tworzenia magistratów uregulowanych i formowania się nowej elity urzędniczej miast. Reformy zapoczątkowane w czasach panowania cesarza Józefa II doprowadziły do likwidacji dawnego samorządu miejskiego, przekształcając magistraty uregulowane w najniższy organ administracji państwowej i sądowej. Do roku 1820 zorganizowane na nowych zasadach miejskie egzekutywy powstały zaledwie w 63 spośród blisko 300 miast Galicji. W dłuższej perspektywie prowadziło to z jednej strony do radykalnego ograniczenia wpływu mieszczaństwa na zarządzanie miastem, a z drugiej – do ukształtowania się nowych elit, które w dużym stopniu nie wywodziły się już ze środowisk lokalnych, jak to miało miejsce w przypadku dawnego samorządu miejskiego, lecz stanowiły element napływowy.

The article discusses the implementation and effects of the reform of the urban system in Galicia at the turn of the 18th and 19th centuries, including in particular the problem of the creation of regulated magistracies and the formation of a new urban clerical elite. The reforms initiated during the reign of Emperor Joseph II led to the abolition of the former municipal self-government, transforming the regulated magistrates into the lowest organ of state and judicial administration. By 1820, municipal executives organised under the new rules had been established in only 63 of Galicia's nearly 300 cities. In the long term, this led, on the one hand, to a radical reduction in the influence of the bourgeoisie on city management and, on the other hand, to the formation of new elites, which to a large extent no longer came from local backgrounds, as in the case of the old municipal government, but which were formed by the incoming population members.