Zwrot ku rzeczom – zwrot w muzeach?

Tekst ma na celu zaprezentowanie horyzontu teoretycznego – zwrotu ku rzeczom w odniesieniu do wystaw archeologicznych. Refleksja nad przydatnością perspektywy zwróconej ku rzeczom rozpoczyna się od krótkiego scharakteryzowania nurtu reprezentowanego przede wszystkim przez B. Olsena, M. Shanksa, J. Thomasa, T. Webmoora i Ch. Witmore’a na gruncie archeologii, a także zwięzłego wprowadzenia do studiów nad materialnością w muzeach. W dalszej części tekst stanowi opis wiodących trendów ekspozycyjnych w muzeach archeologicznych i prezentuje związaną z nimi problematykę na podstawie podziału na wystawy artystyczne i kontekstualne, który zaproponował P. Vergo. Wiodące schematy ekspozycyjne zwracają uwagę na bardzo wąskie rozumienie zabytków archeologicznych, które zgodnie z postulatami badaczy zwróconych ku rzeczom winny być widziane jako narzędzia z przeszłości, używane, funkcjonalne, o określonych właściwościach, wartościach i indywidualnej historii. Głęboka koncentracja na materialności obiektu ma ujawniać możliwości tworzyw, z których został stworzony, technikę, opracowanie, wkład pracy w produkcję przedmiotu. Ten rodzaj perspektywy zbliża do zabytku archeologicznego, pozwala na wykroczenie poza zwykłą muzealną etykietkę, rzadko zrozumiałą dla zwiedzającego niespecjalisty. Czy zatem aplikuje się zwrot ku rzeczom w muzeach archeologicznych? Na jakich zasadach koncentracja na materialnym aspekcie obiektów wprowadzana jest do muzeów? I przede wszystkim – co to oznacza dla zwiedzającego? Niniejszy tekst ma na celu refleksję nad wpływem popularnego trendu humanistycznego na konstruowanie w muzeum relacji widz – eksponat.