Ocena wpływu systematycznej aktywności fizycznej na stan funkcjonalny i jakość życia osób starszych objętych opieką instytucjonalną

Abstract

Wstęp: Narastająca wraz z wiekiem niesprawność stanowią wyzwanie dla ochrony zdrowia i polityki społecznej w Polsce. Cel pracy: Celem pracy była ocena wpływu systematycznej aktywności fizycznej na stan funkcjonalny i jakość życia osób starszych objętych opieką instytucjonalną. Materiał i metoda: Badaniem objęto 144 osoby mieszkające w domach pomocy społecznej. Po uwzględnieniu kryteriów włączenia i wyłączenia osoby badane zostały losowo przydzielone do czterech podgrup. W podgrupie A przeprowadzono podstawowe ćwiczenia ogólnousprawniające bez części motywacyjnej, w podgrupie B – podstawowe ćwiczenia ogólnousprawniające wraz z częścią motywacyjną, w podgrupie C – trening aktywności funkcjonalnych bez części motywacyjnej i w podgrupie D – trening aktywności funkcjonalnych wraz z częścią motywacyjną. Wykonano III badania. Skale i narzędzia wykorzystane w pracy to: Mini–Mental State Examination, Geriatryczna Skala Oceny Depresji (GDS), Activities of Daily Living, Instrumental Activities of Daily Living (ADL-IADL), kwestionariusz oceny jakości życia SF-36; Timed Up and Go; Timed 10-Meter Walk Test, Chair Stand, Dynamometr ręczny JAMAR plus, Skala Berg oraz platforma stabilometryczna CQ-stab. Wyniki badań: Po zakończeniu 12-tygodniowego programu ćwiczeń fizycznych we wszystkich badanych podgrupach wykazano istotną statystycznie poprawę sprawności funkcjonalnej, stabilności postawy ciała w płaszczyźnie przednio-tylnej oraz jakości życia w zakresie domen: całkowite zdrowie fizyczne i psychiczne. Po 12-tygodniowej obserwacji od zakończenia programu ćwiczeń fizycznych sprawność funkcjonalna oraz prędkość chodu utrzymały się na poziomie wyników badania II w podgrupie D. Stwierdzono brak istotnej statystycznie różnicy w zakresie siły chwytu ręki lewej pomiędzy wynikiem badania III a wynikiem badania II. Wnioski: 1. Systematyczna aktywność fizyczna miała wpływ na poprawę stanu funkcjonalnego i jakości życia. 2. Największą poprawę stanu funkcjonalnego i jakości życia stwierdzono w podgrupie realizującej program z treningiem aktywności funkcjonalnych połączonym z częścią motywacyjną. 3. Poprawa stanu funkcjonalnego i jakości życia utrzymała się w okresie 3 miesięcy od zakończenia programu ćwiczeń fizycznych jedynie w podgrupie z treningiem aktywności funkcjonalnych połączonym z częścią motywacyjną.

Introduction: Incapacity, addiction to other people’s help, the problem of dementia and the need to provide the sick with institutional care that increase with age represent a challenge for the protection of the health and social policy in Poland. Objective: The aim of the study was to assess the impact of regular physical activity on functional status and the quality of life of older people under institutional care. Material and method: The study included 144 people living in nursing homes. After taking into account the criteria for inclusion and exclusion of people tested were randomly allocated to four subgroups. In the subgroup A basic general mobility exercises were conducted without the part consisting of motivation, in the subgroup B-basic general mobility exercises along with the part consisting of motivation, in the subgroup C-functional activity of training without the part consisting of motivation and subgroup D-functional activity training along with the part of consisting of motivation. Was performed III test. Scales and tools used in the study are as follows: MiniMental State Examination, Geriatric Depression Scale (GDS), Activities of Daily Living, Instrumental Activities of Daily Living (ADL-IADL), Quality of life assessment questionnaire SF-36, Timed Up and Go, Timed 10-Meter Walk Test, Chair Stand, Hand dynamometer, Berg Balance Scale and CQ-stab stabilometric platform. Results: After 12-week exercise program all the surveyed subgroups demonstrated statistically significant functional improvement, as well as the improvement of stability of the body posture in the plane of the anteroposterior and of the quality of life in terms of domains: the total physical and mental health. After the 12-week observation from the end of the exercise program functional efficiency and speed of walking have remained at the level of results of the II examination in the subgroup D. No statistically significant difference in terms of the strength of the hand grip left between the result of the III test and test result of the II has been shown. Conclusions: 1. Systematically undertaken physical activity, regardless of the applied program of exercise, has contributed to improving functional status and quality of life. 2. The greatest improvement in functional status and quality of life has been found in the subgroup of the functional activity connected with the part consisting of motivation. 3. Improvement of functional status and quality of life remained in a period of 3 months from the end of the exercise program in the subgroup with the functional activity connected with the part consisting of motivation.