Autonomia naukowa w polskiej socjologii w doświadczeniu nauczycieli akademickich

Abstract

Problematyka rozprawy doktorskiej dotyczy zagadnienia autonomii naukowej. Celem pracy było sporządzenie diagnozy w zakresie doświadczenia autonomii naukowej w polskiej socjologii oraz wyjaśnienie, z jakimi czynnikami i w jaki sposób jest ono powiązane. Istotnym stało się ujęcie doświadczenia nauczycieli akademickich reprezentujących socjologię w różnych przejawach wolności naukowej, w tym szczególnie elementów ocenianych negatywnie, a także uchwycenie zależności zachodzących pomiędzy postrzeganiem autonomii naukowej w polskiej socjologii a cechami demo-społecznymi i psychologicznymi osób badanych. Autorka rozprawy, usiłując opisać wynikający w problemu pracy wycinek rzeczywistości i nakreślając jego uwarunkowania pozostaje w przekonaniu, że nie istnieje idealny model autonomii naukowej, a tym samym idealny model autonomii naukowej w polskiej socjologii. Niemniej jednak, uzyskane w pracy wyniki badań jawią się jako istotne w kontekście występowania w Polsce zjawisk patologicznych w sferze nauki. Praca ma charakter interdyscyplinarny. Poza socjologami uprawiającymi zwłaszcza socjologię nauki może się ona okazać interesująca dla przedstawicieli takich dyscyplin jak: filozofia nauki, psychologia nauki, naukoznawstwo. Rozprawa zawiera głos polskiego środowiska uniwersyteckiego socjologów w dyskusji nad stanem reprezentowanej przez nie profesji naukowej. Dysertację należy więc zadedykować również osobom odpowiedzialnym na gruncie polskim za kształtowanie polityki naukowej i sprawowanie funkcji zarządczych w tym obszarze.

The subject of the dissertation focuses on the problem of scientific autonomy. The aim of this study was to draw up a diagnosis of scientific autonomy experiences in Polish sociology and to explain with what factors and how it is related. It was important to recognize academic experience of sociology teachers in various forms of scientific freedom, especially the elements which are seen as negative, as well as to capture the interrelationships between the perception of scientific autonomy in Polish sociology and demosocial and psychological characteristics of individuals examined in the study. The author of the dissertation, trying to describe the problem shown in the study and outlining its determinants, remains convinced that there is no ideal model of scientific autonomy, and thus the ideal model of scientific autonomy in Polish sociology. Nevertheless, the results obtained in the study appear to be relevant in the context of occurrence in Poland of pathological phenomena in science. The dissertation is interdisciplinary. In addition to the sociologists, who practice especially sociology of science, it may be of interest to representatives of such disciplines as philosophy of science, psychology of learning, science studies. The dissertation contains the voice of the Polish sociologists university community in the discussion on the state of the scientific profession represented by them. Dissertation must therefore be dedicated to those responsible for shaping science policy and management of Polish science.