Metafory obrazujące ŻYCIE i CZŁOWIEKA w piosenkach Agnieszki Osieckiej i Wojciecha Młynarskiego

Abstract

Praca wpisuje się w nurt badań nad metaforą kognitywną w tekstach poetyckich. Zasadniczym jej celem jest analiza metafor językowych obrazujących życie i człowieka w piosenkach Agnieszki Osieckiej oraz Wojciecha Młynarskiego w perspektywie porównawczej, a także próba odpowiedzi na pytanie, czy płeć autora determinuje konstruowanie obrazów metaforycznych. Praca stanowi także próbę weryfikacji założenia Z. Kovecsesa dotyczącego wpływu płci na zróżnicowanie konceptualizacji metaforycznej. Badacz twierdzi, że wymiar zróżnicowania na płeć męską i żeńską działa w kilku konkretnych przypadkach: w sposobie, w jaki kobiety rozmawiają o mężczyznach; w sposobie, w jaki mężczyźni mówią o kobietach; w sposobie, w jakim kobiety i mężczyźni mówią o świecie jako takim. W rozdziale pierwszym przedstawione zostały najbardziej reprezentatywne teorie metafory. Drugi rozdział poświęcony jest założeniom językoznawstwa kognitywnego z uwzględnieniem teorii kategorii, Językowego Obrazu Świata, stereotypów, profilowania a także kognitywnej teorii metafory. W trzecim rozdziale zatytułowanym: „Piosenka jako gatunek” omówiono założenia terminologiczno- genologiczne w ujęciu językoznawców zagranicznych i polskich a także przedstawiono definicje piosenki, jej klasyfikacje oraz wykładniki gatunkowo- stylistyczne. Pozostałe dwa rozdziały mają charakter badawczy.

The work is the research on cognitive metaphor in poetic texts. Its main goal is to analyze language metaphors depicting life and man in the songs of Agnieszka Osiecka and Wojciech Młynarski in a comparative perspective. It also attempts to answer the question whether the sex of the author determines the construction of metaphorical images. During analyzes, the assumptions of cognitive theory of metaphor by G. Lakoff and M. Johnson were used. The work is also an attempt to verify the assumption of Z. Kovecses regarding the influence of sex on the diversity of metaphorical conceptualization. The researcher claims that the dimension of male and female gender variability works in several specific cases: in the way women talk about men; in the way men talk about women; in the way in which men and women talk about the world. Therefore, making the metaphor concerning LIFE and HUMAN the subject of the dissertation is fully justified. Analyzing the collected material, I intend not only to examine the frequency of particular types of metaphors, but also to indicate the cultural determinants of the introduction of a given metaphorical transfer. The monograph consists of two parts. The first one is theoretical and includes three chapters. The second part is the research. The first chapter presents the most representative theories of metaphor. The second chapter is devoted to the assumptions of cognitive linguistics, including the theory of category, Linguistics Representation of the World, stereotypes, profiling and the cognitive theory of metaphor. The third chapter entitled: "Song as a Genre" focuses on the terminological and genological assumptions in the context of foreign and Polish linguists. It also presents the definitions of the song, its classifications as well as its genre and stylistic exponents. The other two chapters are of research nature.