Specyfika szkodliwego działania czynników ryzyka w okresie prenatalnym, okołoporodowym, noworodkowym i niemowlęcym

Rozwijający się układ nerwowy jest wrażliwy na działanie wielu czynników szkodliwych, które zostały nazwane czynnikami ryzyka. W każdym okresie rozwoju dziecka może dojść do jego uszkodzenia, objawy kliniczne pojawiają się stopniowo zgodnie z rytmem dojrzewania poszczególnych struktur ośrodkowego układu nerwowego (OUN). Obszar uszkodzenia mózgu wyznacza zakres poszczególnych deficytów funkcjonalnych. Dziecko, którego rozwój może być zagrożony, nazwano dzieckiem ryzyka. Pojęcie to odnosi się najczęściej do niemowląt, u których prognozowano rozwój porażenia mózgowego. U dzieci ryzyka rozwój somatyczny i psychomotoryczny może być zaburzony w wyniku niedojrzałości lub zmian patologicznych OUN. Wszystkie noworodki po patologicznej ciąży, porodzie i okresie noworodkowym należą do tzw. grup ryzyka, ale nie wszystkie mają uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i objawy, które predysponują do rozwoju porażenia mózgowego. Samo występowanie czynników z wywiadu nie jest równoznaczne ze wskazaniem do terapii. Warunkiem usprawniania jest nieprawidłowy rozwój fizyczny i psychomotoryczny, potwierdzony badaniami diagnostycznymi. W pierwszej części pracy przedstawiono charakterystykę wybranych czynników predysponujących do rozwoju porażenia mózgowego. W opinii wielu autorów niedotlenienie płodu jest najczęstszą przyczyną uszkodzenia OUN, poważnym zagrożeniem są zakażenia, krwawienia wewnątrzczaszkowe, powikłania okołoporodowe, choroby płodu i noworodka i inne.

The developing nervous system is sensitive to many harmful factors, which have been called risk factors. At each stage of a child’s development, damage may occur, and clinical symptoms appear gradually, in line with the maturation rhythm of the individual structures of the central nervous system (CNS). The area of brain damage determines the extent of the individual functional deficits. A child whose development may be at risk is called a child at risk. This term most often refers to infants who were predicted to develop cerebral palsy. In children at risk, somatic and psychomotor development may be disturbed as a result of immaturity or pathological changes in the CNS. All newborns after pathological pregnancy, childbirth and the neonatal period belong to the so-called risk groups, but not all have damage to the central nervous system (CNS) and symptoms that predispose to the development of cerebral palsy. The mere presence of factors from the interview does not constitute an indication for therapy. The condition for rehabilitation is incorrect physical and psychomotor development, confirmed by diagnostic tests. The first part of the work presents the characteristics of selected factors predisposing to the development of cerebral palsy. According to many authors, fetal hypoxia is the most common cause of CNS damage, infections, intracranial bleeding, perinatal complications, fetal and neonatal diseases are a serious threat.