Prawa konsumenta a generacje praw człowieka

Abstract

Prawa konsumenta są jednym z intensywnie rozwijających się obszarów ochrony praw człowieka. Z kolei pojęcie generacji praw człowieka nawiązuje do podziału przyjętego w prawie międzynarodowym. Na przełomie XX i XXI stulecia pojawiły się dyskusje nad czwartą i piątą generacją. Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytania, czy prawa konsumenta są nową generacją praw człowieka oraz który z sądów międzynarodowych ma najbogatsze orzecznictwo w tym zakresie. Analizując prawo międzynarodowe, autorka doszła do wniosku, że w żadnym z nich nie pojawia się pojęcie prawa konsumenta jako całość w ramach jednej z generacji. Prawa trzeciej generacji mają charakter otwarty. Wydaje się, że traktując konsumentów jako zbiorowość, ich prawa powinny znaleźć się w tej generacji. I w tym rozumieniu można je określić jako „nową generację”. Dokonując analizy orzecznictwa sądów międzynarodowych, autorka doszła do wniosku, że najbogatsze w tym obszarze ma Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

Consumer rights is a fast-evolving area within the sphere of protection of human rights, whereas the idea of generations of human rights makes reference to the established classification in international law. At the turn of the 21st century there were discussions about the fourth and the fifth generations. The article focuses on answering the question of whether the consumer’s rights are a new generation of human rights and who, among the international neighbours, has the most extensive case law. Analysing international law, the author came to the conclusion that none of the international case-laws include the entire idea of „consumer rights” within the frame of one generation. The third-generation rights are open, and it seems that considering consumers as a group, their rights should belong to that generation, and in that meaning they may be defined as a “new generation”. Analysing case law of international courts the author came to the conclusion that in this regard the European Court of Justice has the most extensive law.