Диалог Джона Кутзее с русской литературной традицией

Abstract

Celem dysertacji jest zbadanie i wykazanie wpływu rosyjskiej tradycji literackiej na twórczość Johna Maxwella Coetzee’ego. W rozprawie porównuje się pięć utworów pisarza pochodzącego z Republiki Południowej Afryki z autobiograficzną trylogią Lwa Nikołajewicza Tołstoja oraz z powieściami Fiodora Michajłowicza Dostojewskiego. W dorobku Coetzee’ego można również znaleźć ślady współczesnego rosyjskiego pisarza Aleksandra Isajewicza Sołżenicyna. Porównanie literatur oddalonych od siebie czasowo i przestrzennie jest uzasadnione. Dzięki temu można bowiem odkryć i zrozumieć, że pomimo chronologicznych, kulturowych, społecznych i cywilizacyjnych różnic, stanowią one jedną integralną całość. Przeprowadzone badania potwierdziły, że idee i poglądy wielkich Mistrzów literatury rosyjskiej XIX w. na ważne aspekty życia ludzkiego (wiara, sumienie, wolność, godność, cierpienie, miłość) są ponad czasem i odległościami geograficznymi. Tradycja Dostojewskiego i Tołstoja jest kontynuowana we współczesnej literaturze rosyjskiej oraz w literaturze światowej (Weltliteratur).

The aim of the dissertation is to investigate and demonstrate the impact of the Russian literary tradition on the work of John Maxwell Coetzee. In the dissertation five literary works of the writer from the Republic of South Africa are compared with an autobiographical trilogy of Leo Tolstoy and the novels of Fyodor Mikhailovich Dostoyevsky. It is also proved that the traces of contemporary Russian writer Aleksandr Isayevich Solzhenitsyn can be found in Coetzee’s books. A comparison of literary works distant in time and space is justified. It allows to discover and understand the fact that in spite of chronological, cultural, social and civilizational differences, they constitute one integral whole. The study confirmed that the ideas and views of the great Masters of Russian literature in the nineteenth century on important aspects of human life (faith, conscience, freedom, dignity, suffering, love) are beyond time and geographical distances. The tradition of Dostoevsky and Tolstoy is continued in contemporary Russian literature as well as world literature (Weltliteratur).