Wpływ filozofii na przeobrażenie społeczeństwa japońskiego na przełomie XIX i XX wieku. Enryo Inoue – cień epoki Meiji.

Abstract

Japonia w XIX wieku stanęła przed koniecznością dokonania reform nie tylko w swoim systemie prawnym, ale również w zwyczajach. Zaplanowana rozległa westernizacja nie tylko miała skierować kraj w stronę rozwoju technologicznego, ale również przekształcić system społeczny i wpłynąć na tradycję kulturową. Epoka Meiji to okres głębokich przemian w zakresie postrzegania filozofii jak również religii innych niż dominujący shintoizm - buddyzmu czy chrześcijaństwa. Enryo Inoue opierając się głównie na myśli filozoficznej Kanta, dokonał transformacji w postrzeganiu buddyzmu, dzieląc go na dwie sfery: religijną i filozoficzną. Rozważania Inoue wychodziły jednak daleko poza zainteresowanie buddyzmem. Ponieważ w epoce Meiji możemy dostrzec nie tylko rozwój, ale też pogłębianie się postaw nacjonalistycznych i imperialistycznych, w rozważaniach Inoue odnajdziemy również wątki związane z wojną, usprawiedliwiające próby skolonizowania Korei czy Chin. Mimo iż po II wojnie światowej Japonia musiała ponownie zmienić swoje oblicze, pewne elementy myśli Inoue są obecne do dziś, głównie za sprawą edukacji.

In the nineteenth century Japan faced the necessity of certain changes in its legal system and customs. Planned and extensive westernization not only was supposed to direct the country towards the technological development, but also transform the social system and influence the cultural traditons. Meiji is a period of deep changes in the perception of philosophy as well as the religions other than the dominant Shintoism, like Buddhism or Christianity. Philosopher Enryo Inoue, for whom Immanuel Kant’s philosophy was a European framework, transformed the perception of Buddhism by dividing it into two spheres: religious and philosophical. However, Inoue’s considerations were reaching far beyond the interest in Buddhism. In the Meiji era one may observe not only the development but also the deepening of nationalist and imperialist attitudes. Due to that in Inoue’s deliberations, one will also find war-related themes justifying attempts of colonizing Korea or China. Although Japan had to change after World War II, some elements of Inoue’s thought are still present today, mainly in the sphere of education.