Służebność mieszkania jako rodzaj służebności osobistej we współczesnym prawie polskim i prawie rzymskim

Abstract

The subject of this paper is to present the servitude of habitation in the current state of the law, taking into account the servitude of habitation in Roman law. The subject is discussed in light of the current legislation under the Law of April 23, 1964, the Civil Code and certain other laws. The presentation of the essence of the servitude of habitation leads to the conclusion that it is a mechanism that allows one to take care of loved ones as well as oneself. Passing an apartment to relatives, allows one to secure one's rights to the premises, and this security for the future is precisely the servitude of habitation as a type of personal servitude. This right is even broader, as it provides the opportunity to take care of relatives, such as minor children, spouses, persons supported, and persons needed to run the household. The provisions of the Civil Code allow for the care of people who for some reason, whether it be age or illness, are unable to support themselves. The legal provisions that regulate the servitude of habitation were analysed. In particular, the focus was on the interpretation of the legal provisions. Legal commentaries helped in this. In analysing the above, the question arises as to whether the servitude of habitation should be further developed to make it even clearer in some way.

Tematem niniejszego artykułu jest przedstawienie służebności mieszkania w obecnym stanie prawnym, z uwzględnieniem służebności mieszkania w prawie rzymskim. Tematykę tę omówiono w artykule w świetle obowiązujących przepisów na mocy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw. Z przedstawieniem istoty służebności mieszkania wynika, że jest to mechanizm, który służy zatroszczeniu się o bliskich, ale i o samego siebie. Przepisanie mieszkania bliskim pozwoli na zabezpieczenie swoich praw co do lokalu, a tym zabezpieczeniem na przyszłość jest właśnie służebność mieszkania jako rodzaj służebności osobistej. To prawo jest jeszcze bardziej szersze, bowiem daje możliwość zatroszczenia się o bliskie osoby służebnika, jak małoletnie dzieci, małżonek, osoby przez niego utrzymywane oraz osoby potrzebne do prowadzenia gospodarstwa domowego. Przepisy Kodeksu cywilnego pozwalają o troskę osób, które z jakiś względów, czy to wieku czy choroby, nie są w stanie się same utrzymać. Skorzystano również ze źródła prawa rzymskiego, zarys pozwolił zobrazować, jak kreowała się służebność mieszkania w prawie rzymskim, jak dawne regulacje przybrały obecnie kształt. Analizie poddano przepisy prawne, które regulują służebność mieszkania, w szczególności skupiono się na interpretacji przepisów prawnych, jak należy je rozumieć, pomogły w tym komentarze prawnicze. Przy analizie powyższych rozważań nasuwa się pytanie, czy należy jeszcze bardziej w jakiś sposób rozwinąć służebność mieszkania, tak aby była jeszcze bardziej w jakiś sposób przejrzysta.