Dzieje rodu Lubomirskich z Głogowa Małopolskiego

Abstract

Jan Kazimierz Lubomirski starosta bolimowski był jednym z synów Hieronima Augustyna Lubomirskiego hetmana wielkiego koronnego. Żył w latach 1692-1737 i był twórcą gałęzi tego rodu, która na swoją siedzibę wybrała Głogów Małopolski. W 1725 r. ożenił się z Urszulą z Branickich. Tylko jedno z ich dzieci, córka Maria doczekała się wieku dorosłego. Jan Kazimierz Lubomirski okazał się dobrym gospodarzem w swoich włościach przyczyniając się do ich rozkwitu. Próbował rozwinąć działalność w sferze publicznej, lecz tylko raz, w 1732 r. został na sejmiku wybrany posłem na sejm. Niewielki majątek nie pozwolił mu zbudować silnego zaplecza w postaci licznej klienteli szlacheckiej, jednak posiadał bliskie związki z wieloma magnatami m.in. z szwagrem Janem Klemensem Branickim, Czartoryskimi, Sapiehami czy rodem Tarłów. Zmarł przedwcześnie, a pozostała po nim wdowa nie wyszła ponownie za mąż. Urszula Lubomirska utrzymywała bardzo dobre relacje ze swoim bratem, który posiadał najważniejsze urzędy w Rzeczpospolitej, hetmana wielkiego koronnego i kasztelana krakowskiego. Służyła mu radą posiadając wpływ na podejmowane decyzje. Podobną rolę przyjęła Maria Lubomirska, która nawet nawiązała stosunki z przebywającymi w Rzeczpospolitej dyplomatami francuskimi. Z inicjatywy króla Augusta III i jego żony, Maria poślubiła w 1753 r. Karola Radziwiłła „Panie Kochanku”. Małżeństwo to okazało się jednak nieudane i w 1760 r. zostało unieważnione, lecz Maria pozostała przy nazwisku byłego męża. Podczas elekcji w 1764 r. krytykowała poczynania Czartoryskich i informowała z Warszawy Branickiego o rozwoju wydarzeń. Z ramienia konfederacji barskiej jeździła do Paryża, Wiednia i Berlina zabiegając o pomoc. Klęska konfederacji sprawiła, że Maria wycofała się z życia publicznego. Dopiero obrady Sejmu Wielkiego na nowo przykuły jej uwagę do spraw publicznych. Była zwolenniczką obrony Konstytucji 3 Maja. Zmarła bezdzietnie w 1795 r. kończąc w ten sposób historię głogowskiej linii rodu Lubomirskich.

Jan Kazimierz Lubomirski, a Bolimowski starost was one of the sons of Hieronim Augustyn Lubomirski, the Great Crown Hetman. He lived in the years 1692-1737 and he was a founder of the branch of this family which chose Głogów Małopolski for their residence. In 1725 he married Urszula from the Branicki family. Only one of their children, a daughter Maria survived into adulthood. Jan Kazimierz Lubomirski turned out to be a good landlord on his estate as he contributed to its development. He tried to develop his activity in the public sphere but only once, in 1732 he was chosen for the deputy to a Sejm on the sejmik. His small estate did not allow him to establish a solid base of broad noble clientele. However, he had close relationships with many magnates such as his brother-in-law Jan Klemens Branicki, the Czartoryski family, the Sapieha family and the Tarło family. He died prematurely and his widow did not get married again. Urszula Lubomirska had very good relationships with her brother who held the most important offices in the First Polish Republic, the office of the Great Crown Hetman and the Castellan of Kraków. She was giving him advice and she had an influence on making the decisions. A similar role was taken by Maria Lubomirska who even entered into a relationship with the French diplomats staying in the First Polish Republic. Due to the king August III and his wife’s initiative, Maria married Karol Radziwił “Panie Kochanku” (“Mr Lover”) in 1753. However, this marriage turned out to be unsuccessful and in 1760 it was annulled. Maria kept her ex-husband’s surname. During the election in 1764 she was criticising the Czartoryski family for their actions and she was informing Branicki about the state of affairs while being in Warsaw. On behalf of the Bar confederation she was going to Paris, Vienna and Berlin in order to ask for help. The defeat of the Bar Confederation resulted in that Maria withdrew from the public life. It was the Great Sejm and its proceedings that recaptured her attention to public affairs. She was a supporter of the defence of the Constitution of May 3. She ended the history of the Lubomirski family from Głogów Małopolski when she died childless in 1795.