Wpływ dodatku nostrzyka białego (Melilotus albus) na zawartość związków biologicznie czynnych w miodach nektarowych

Abstract

Miody wzbogacone ziołami to nowe produkty funkcjonalne dostępne na rynku krajowym, które stanowią ciekawy obiekt badań naukowych. Celem pracy była ocena przydatności nostrzyka białego (Meilotus albus) jako dodatku wzbogacającego miód nektarowy w związki bioaktywne. Skład chemiczny surowca roślinnego (świeże i suszone kwiaty i liście oraz suche ekstrakty), porównano dla obu gatunków nostrzyka (biały/żółty) i form uprawnych nostrzyka białego (jednoroczny/dwuletni). Właściwości miodu z różnymi dodatkami nostrzyka analizowano w odniesieniu do naturalnego miodu nostrzykowego. Wykazano, że nostrzyk biały jest równie cennym źródłem związków bioaktywnych (kumaryna, flawonoidy i kwasy fenolowe) jak nostrzyk żółty. Ustalono, że do wzbogacenia miodów można wykorzystać suszone kwiaty, liście oraz otrzymany z nich suchy ekstrakt. Dodatek 1 % suszu pozwala na optymalne wzbogacenie, głównie w kumarynę oraz hiperozyd. W przypadku wprowadzania suchego ekstraktu w ilości 0,1%, (równoważnej 1% ilości suszu), stwierdzono znacznie niższy poziom wzbogacenia, co wskazuje na straty związków bioaktywnych, zwłaszcza lotnej kumaryny. W badaniach in vitro wykazano, że wprowadzenie dodatku roślinnego przyczynia się do poprawy aktywności biologicznej produktu m.in. jego aktywności przeciwdrobnoustrojowej. W badaniach na liniach komórkowych stwierdzono, że miód wzbogacony może działać ochronnie na komórki nabłonka jelitowego.

Honey enriched with herbs are a new functional product available on the domestic market, which are an interesting object of scientific research. The aim of the study was to evaluate the suitability of white sweet clover (Melilotus albus) as an addition that enriches nectar honey with bioactive compounds. The chemical composition of the plant material (fresh and dried flowers and leaves, as well as dry extracts) was determined for both species (white/yellow) and cultivated forms of white sweet clover (annual/ biennial). The properties of honey with different additions of sweet clover were analysed in comparison to natural sweet clover honey. It has been proven that white sweet clover, especially the biennial form, is an equally valuable source of bioactive compounds (coumarin, flavonoids and phenolic acids) as yellow sweet clover. It was establishedthat dried flowers, leaves and dry extract obtained from them can be used to enrich the honey. The addition of 1% of dried herbs gives an optimal enrichment, mainly in coumarin and hyperoside. In the case of 0,1 % addition of the dry extract (equivalent to 1% of the amount of dried), a much lower level of enrichment was found, which indicating the loss of bioactive compounds, especially a volatile coumarin. Based on the in vitro test results it was concluded hat the enrichment of nectar honey with plant addition improves the biological activity of the product among others its antimicrobial activity. The tests on cell lines showed that honey with additives may have a protective effect on intestinal epithelial cells.