Deonimy w listach emigracyjnych Joachima Lelewela pisanych do przyjaciół i znajomych

Abstract

Celem opracowania jest 1) przybliżenie powstałego dzięki deonimizacji słownictwa, którym posługiwał się w korespondencji z przyjaciółmi Joachim Lelewel, 2) określenie motywujących je podstaw proprialnych, 3) ustalenie, które wyrazy mogły mieć charakter indywidualizmów, 4) wskazanie mechanizmów tworzenia deonimów oraz 5) ich funkcji w badanych listach. Zebrane deonimy wpisane w teksty listów, mające związek z codziennym życiem Lelewela oraz jego działalnością naukową i polityczną, można interpretować w kategorii znaków kulturowych odzwierciedlających dziewiętnastowieczną rzeczywistość poprzez odniesienia do tła historycznego, obyczajowego czy kulturowego epoki. Analizowane deonimy pełnią w badanej korespondencji kilka funkcji: nominatywną, lokalizującą (chronologicznie i przestrzennie), emotywno-wartościującą, autobiograficzną oraz maskującą.

The purpose of the study is 1) to introduce the vocabulary created by deonymization, which Joachim Lelewel used in his correspondence with friends, 2) to identify the proprietary grounds motivating them, 3) to determine which words may have had the character of individualisms, 4) to indicate the mechanisms of deonym formation, and 5) their function in the studied letters. The collected deonyms inscribed in the texts of the letters, having to do with Lelewel’s daily life and his scientific and political activities, can be interpreted in the category of cultural signs reflecting 19th century reality through references to the historical, moral or cultural background of the era. The analyzed deonyms perform several functions in the studied correspondence: nominative, locative (chronologically and spatially), emotive-valuative, autobiographical and masking.