Plomby z Drohiczyna w zbiorach polskich muzeów

Abstract

Rozprawa doktorska dotyczy ołowianych plomby typu drohiczyńskiego. Składa się z jedenastu rozdziałów i bibliografii. Integralną jej częścią jest Katalog zamieszczony w osobnym tomie. Pierwszy rozdział wprowadza w problematykę plomb drohiczyńskich. W kolejnych rozdziałach przedstawiono pokrótce historię Drohiczyna, technologię produkcji plomb drohiczyńskich, omówiono zagadnienia związane ze znakami pieczętnymi w średniowiecznej Europie. W dwóch kolejnych (V i VI) zaprezentowano historię badań i stan bazy źródłowej stanowiącej podstawę niniejszej pracy. Siódmy poświęcono problematyce zastosowania wykrywaczy metali. Ósmy rozdział zawiera analizę bazy źródłowej, w którym w podrozdziałach omówiono: zasady klasyfikacji przedstawień widniejących na plombach, podstawy tworzenia poszczególnych typów oraz charakterystykę poszczególnych grup wyobrażeń. Łącznie wyróżniono siedem grup, m.in. plomby z tzw. znakami książęcymi, z przedstawieniami antropo- i zoomorficznymi, ze znakami alfabetu itd. Zamieszczono również rozważania na temat chronologii plomb typu drohiczyńskiego i ich rozprzestrzeniania. W rozdziale dziewiątym przedstawiono problem pochodzenia surowca ołowianego, a kolejny poświęcono rozważaniom nad ich miejscem w życiu gospodarczym i społecznym Rusi Kijowskiej i jej pogranicza. Ostatni, jedenasty rozdział zawiera podsumowanie rozważań na temat plomb oraz postulaty badawcze.

The PhD dissertation deals with lead seals of the Drohiczyn type. It consists of 11 chapters and a bibliography. An integral part of it is the Catalog included in a separate volume. The 1st chapter introduces the problems of the Drohiczyn seals. The following chapters briefly introduce the history of Drohiczyn, the technology of production of Drohiczyn seals, discuss issues related to seal marks in medieval Europe. In V and VI chapters the history of research and the state of the source base of this work is presented. The 7th is devoted to the issue of the use of metal detectors. The 8th chapter contains an analysis of the source base, with subsections discussing the principles of classification of depictions appearing on seals, the basis for the creation of each type, and the characteristics of each group of depictions. A total of seven groups are distinguished, including seals with so-called princely signs, with anthropo- and zoomorphic representations, with alphabetical signs, etc. Also included is a consideration of the chronology of seals of the Drohiczyn type and their spread. The 9th chapter presents the problem of the origin of the raw lead material, and the next one is devoted to a consideration of their place in the economic and social life of Kyiv Rus and its borderlands. The last 11th chapter contains a summary of the considerations on seals and research postulates.