Konwergencja gospodarcza a konwergencja społeczna krajów Unii Europejskiej (15) w latach 1985–2002

W artykule omówiono problemy konwergencji sigma, rozumianej jako występujące z czasem zmniejszanie się realnego rozproszenia dochodu per capita. Konwergencja gospodarcza jest traktowana jako rozproszenie PKB per capita w parytecie siły nabywczej i jest obliczana jako odchylenie standardowe logarytmów ilorazu PKB per capita dla każdego kraju i średniego PKB UE. Badania dotyczą czternastu krajów „starej” Unii Europejskiej (poza Luxemburgiem). Prowadzone są w latach 1985–2002 na podstawie źródeł wtórnych publikowanych przez EUROSTAT, OECD, WHO. W artykule podjęto próbę analizy konwergencji społecznej. Konwergencja społeczna traktowana jest jako zbliżanie się poziomu życia społeczeństw UE. Poziom życia jest definiowany jako: stopień zaspokojenia potrzeb ludzi z powodu konsumpcji dóbr i usług materialnych, środowiskowych i społecznych. Oceniono ją za pomocą jednej z metod taksonomicznych, w wyniku czego otrzymano syntetyczny wskaźnik poziomu życia dla każdego kraju. W metodzie był zaangażowany zbiór jedenastu indeksów przyrostowych. Diagnozę konwergencji społecznej oparto na poziomie odchylenia standardowego logarytmów ilorazu syntetycznego wskaźnika poziomu życia dla każdego kraju i średniej dla UE. W końcowej części artykułu porównano konwergencję gospodarczą i społeczną. Wyniki prowadzą do wniosku, że w latach 1985–2002 oba typy procesów konwergencji miały miejsce w czternastu krajach „starej” UE. Konwergencja społeczna była silniejsza niż ekonomiczna. Jeśli chodzi o konwergencję społeczną, okazało się, że silniejsza konwergencja charakteryzowała kraje objęte polityką spójności (Grecję, Portugalię, Irlandię i Hiszpanię) niż całą UE.

The paper deals with problems of sigma convergence, understood as the diminishing of the real income per capita distraction, occurring with time. The economic convergence is treated as the distraction of GDP per capita, in Purchasing Power Parity and is calculated as standard deviation of logarithms of quotient of GDP per capita for each country and the average GDP of EU. The researches concern fourteen countries of the “old” European Union (except Luxembourg). They are conducted for the period 1985–2002, on the base of secondary sources, published by EUROSTAT, OECD, WHO. In the paper it was made an attempt of the analysis of social convergence. The social convergence is treated as an approaching of the level of living of EU societies. Level of living is defined as: the degree of people’s needs satisfaction due to the consumption of material, environmental and social goods and services. It was evaluated using one of taxonomic methods and as the result the synthetic index of level of living for each country was obtained. In the method it was involved the set of eleven incremental indexes. The diagnosis of social convergence was based on the level of standard deviation of logarithms of quotient of synthetic index of level of living for each country and the average for EU.In the final part of the paper, the economic and social convergence was compared. The results lead to the conclusion that in the period of 1985–2002 both types of convergence processes took place in fourteen countries of the “old” EU. The social convergence was stronger than the economic one. As far as the social convergence is concerned, it found out that stronger convergence characterized cohesion countries (Greece, Portugal, Ireland and Spain) than the whole EU.