Franciszek Salezy Gawroński (1787-1871) był żołnierzem armii napoleońskiej, powstańcem listopadowym, politykiem i działaczem społecznym w Rzeczypospolitej Krakowskiej. Był ważną postacią w życiu społecznym Krakowa. Był także autorem pamiętników obejmujących blisko siedemdziesiąt lat XIX wieku, z których większość zachowała się w rękopisie. Artykuł przedstawia stosunek Gawrońskiego do kwestii wolności, przede wszystkim politycznej. Kwestia ta zmieniała się wraz z kolejnymi doświadczeniami autora, jego udziałem w kolejnych wydarzeniach politycznych, a także uwięzieniem.

Franciszek Salezy Gawroński (1787-1871) was a soldier in Napoleon's army, a november insurgent, a politician and a social activist in the Republic of Cracow. He was an important figure in the social life of Cracow. He was also the author of memoirs covering almost seventy years of the nineteenth century, most of which remain in manuscript. The article presents Gawroński's attitude to the issue of freedom, primarily political. This issue changed with the author's subsequent experiences, with his participation in successive political events, and with his imprisonment.