WSTĘP: W Polsce hospitalizuje się rocznie około 400 nowych pacjentów po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Często są to ludzie młodzi, którzy nie przekroczyli jeszcze 40 roku życia. Rehabilitacja pacjentów po URK jest procesem wieloaspektowym, obejmującym okres wielu lat. Zaistniała sytuacja wymusza poszukiwanie najszybszych i najefektywniejszych programów usprawniania, których zastosowanie pomogłoby wielu pacjentom w powrocie do aktywnego życia. Jedną z najlepszych dróg umożliwiających osiągnięcie jak największej samodzielności tych osób jest uprawianie sportu a w szczególności rugby na wózkach. Cel: Celem pracy była ocena: a. poziomu funkcjonowania psychospołecznego b. sprawności funkcjonalnej c. jakości życia W dwóch grupach osób po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym:  uprawiających rugby na wózkach oraz  nie uczestniczących w sporcie osób niepełnosprawnych. Założono cztery hipotezy badawcze: 1. Osoby po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym uprawiające rugby na wózkach, prezentują wyższy poziom adaptacji psychospołecznej oraz sprawności funkcjonalnej w porównaniu z osobami po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym, które nie uczestniczą w sporcie osób niepełnosprawnych. 2. Osoby po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym uprawiające rugby na wózkach, prezentują wyższy poziom jakości życia, niż osoby, które nie uczestniczą w sporcie osób niepełnosprawnych. 3. Istnieje korelacja pomiędzy stopniem adaptacji psychospołecznej a sprawnością funkcjonalną 4. Istnieje zależność pomiędzy poziomem adaptacji psychospołecznej, sprawnością funkcjonalną a jakością życia u osób po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym Materiał i metody: Badaniami objęto 280 osób po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym z terenu całej Polski. Grupę badaną stanowiło 140 sportowców uprawiających rugby na wózkach min. dwa lata. Grupę kontrolną stanowiło 140 osób po URK w odcinku szyjnym min. dwa lata, które nigdy nie uprawiały sportu po urazie. 1. Ocenę poziomu adaptacji psychospołecznej, określono za pomocą następujących kwestionariuszy.  Skali Uogólnionej Własnej Skuteczności -Generalized Self- EfficacyScale (GSES)  Skali Kontroli Emocji – Courtauld Emotional Control Scale (CECS)  Wielowymiarowego inwentarza pomiaru radzenia sobie ze stresem (COPE - The Coping Orientations to Problems Experienced) 2. Poziom jakości życia określono za pomocą kwestionariusza WHO:WHOQOL- 100 3.Ocenę sprawności funkcjonalnej dokonano za pomocą Wskaźnika Funkcjonalnego REPTY. Wyniki: Osoby po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym uprawiające rugby na wózkach, prezentują wyższy poziom funkcjonowania psychospołecznego oraz sprawności funkcjonalnej w porównaniu z osobami nie uprawiającymi sportu. Dowiedziono, iż istnieje zależność pomiędzy przystosowaniem psychospołecznym a sprawnością funkcjonalną osób po urazie rdzenia w odcinku szyjnym. Stwierdzono również że poziom przystosowania psychospołecznego oraz sprawność funkcjonalna mają duży wpływ na jakość życia osób po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym. Wnioski: Osoby po urazie rdzenia kręgowego w odcinku szyjnym uprawiające rugby na wózkach, prezentują wyższy poziom funkcjonowania psychospołecznego, sprawności funkcjonalnej oraz jakości życia w porównaniu z osobami nie uprawiającymi sportu. Stopień sprawności funkcjonalnej i adaptacji psychospołecznej ma istotny wpływ na jakość życia osób z urazem rdzenia w odcinku szyjnym. Istnieje istotna zależność pomiędzy stopniem sprawności funkcjonalnej a poziomem adaptacji psychospołecznej.

Introduction: In Poland, there are over 400 new patients hospitalized annually, due to cervical spinal cord injury. Often patients are young people, who have not reached 40 years. The rehabilitation of patients after cervical spinal cord injury is a complex, long-term process. This situation requires the search for the fastest and most effective rehabilitation programs, which would help a large number of patients to come back to active life. One of the best ways of enabling to reach the biggest independence for the people is to practice sport, wheelchair rugby in particular. Aim: The aim of this work was to assess: a. level of psychosocial functioning b. functional ability c. quality of life In two groups after cervical spinal cord injury:  practising wheelchair rugby and  not participating in sport for the disabled. There are four study hypothesis: 5. People after cervical spinal cord injury, practising wheelchair rugby, represent higher level of psychosocial adaptation and functional ability in comparison with people after cervical spinal cord injury, who do not participate in sport for the disabled. 6. People after cervical spinal cord injury, practising wheelchair rugby, represent higher level of quality of life than people after cervical spinal cord injury, who do not participate in sport for the disabled. 7. There is a correlation between level of psychosocial adaptation and functional ability. 8. There is a correlation between level of psychosocial adaptation, functional ability and quality of life in people after cervical spinal cord injury. Material and method: 280 people from the whole Poland, after cervical spinal cord injury, took part in the study. The study group constituted 140 sportsmen practising wheelchair rugby for minimum two years. The control group consisted of 140 people after cervical spinal cord injury, minimum 2 years, who has never practiced sport after the injury. 2. Level of psychosocial functioning was assessed by the following questionnaires:  Generalized Self- Efficacy Scale (GSES)  Courtauld Emotional Control Scale (CECS)  The Coping Orientations to Problems Experienced (COPE) 2. Level of quality of life was assessed by WHO:WHOQOL- 100 3. Functional ability was assessed by functional marker REPTY . Results: People after cervical spinal cord injury, practising wheelchair rugby, represent higher level of psychosocial functioning and functional ability in comparison with people not practising sport. It was proved that there is a correlation between psychosocial adaptation and functional ability of people after cervical spinal cord injury. It was also stated that level of psychosocial adaptation and functional ability have a large influence on quality of life of people after cervical spinal cord injury. Conclusions: People after cervical spinal cord injury, practising wheelchair rugby, represent higher level of psychosocial functioning, functional ability and quality of life in comparison with people not practicing sport. Level of functional ability and psychosocial adaptation have a significant influence on quality of life of people after cervical spinal cord injury. There is a correlation between level of functional ability and level of psychosocial adaptation.