Nierówności społeczne i wzrost gospodarczy. Krótki przegląd teorii i badań empirycznych

Obrazek miniatury
Data
2005-06
Autorzy
Wocial, Marek
Tytuł czasopisma
ISSN
Tytuł tomu
Wydawnictwo
MITEL
Abstrakt
Autorka przedstawia krótki przegląd teorii i badań empirycznych dotyczących związków między nierównościami, dystrybucją dochodów i wzrostem gospodarczym. Aż do lat 90. współczesna teoria wzrostu gospodarczego wydawała się mieć niewiele do powiedzenia na temat wpływu, jaki nierówności lub dystrybucja dochodów mogą mieć na ogólną wydajność gospodarki. Teoria wzrostu „głównego nurtu” opierała się na „agencie reprezentatywnym”, w którym problem wzrostu gospodarczego był badany tak, jakby społeczeństwo było monolityczne. Jedynym modelem, który pokazał powiązania między wzrostem a dystrybucją dochodów, była hipoteza Kuznetsa. Zasugerowana przez Kuznetsa zależność odwróconego U między wzrostem a nierównością nie została jednak potwierdzona wynikami ostatnich badań. Kiedy mówimy, że dochody w pewnej populacji wzrosły, mamy na myśli tylko tempo wzrostu średniej dystrybucji dochodów w tej populacji, ignorując wszelkie zmiany w pozostałej części rozkładu. Badając dane dotyczące nierówności, możemy zauważyć, że wskaźniki ubóstwa znacznie spadły w ciągu ostatnich lat w krajach o dodatnim tempie wzrostu. Co więcej, wskaźniki nierówności dochodów pokazują znaczne zmniejszenie globalnej nierówności dochodów. W latach 90. zaprezentowano nowe modele łączące wzrost i nierówności. Sugerowano, że mechanizmy, poprzez które nierówności wpływają na wzrost, opierają się na kanałach, w których równość wpływa na wzrost poprzez rynki kapitałowe, system polityczny i okoliczności społeczne. Szczególnie interesujący wydaje się model, który łączy nierówności i wzrost poprzez zróżnicowaną płodność i akumulację kapitału ludzkiego. Model wykorzystuje neoklasyczną funkcję produkcji i łączy ją z endogenną płodnością i nierównością w przychodach. Zarówno teoria, jak i dowody empiryczne sugerują, że istnieje silny negatywny związek między ubóstwem a wzrostem, ale nie ma przekonujących dowodów na to, że nierówności wpływają na wzrost. Debata jednak się nie skończyła i – z powodu tak wielu intrygujących pytań wciąż czekających na odpowiedź – nierówność raczej nie zniknie z pola widzenia badaczy w dającej się przewidzieć przyszłości.
The author presents a brief overview of theories and empirical studies with regard to connections between inequality, income distribution and economic growth. Up until the 1990s, the contemporary economic growth theory seemed to have little to say about the impact that inequality or the distributions of income might have on the overall efficiency of an economy. The ‘mainstream’ growth theory was based on a ‘representative agent’, where the problem of economic growth was studied as if society were monolithic. The only model which showed linkages between growth and income distribution was the Kuznets hypothesis. The inverted-U relationship between growth and inequality suggested by Kuznets was not, however, proved by results of the recent research. When we say that incomes in a certain population have grown, we are only referring to the growth rate of the mean of the distribution of incomes across that population, ignoring any changes in the rest of the distribution. While investigating inequality data we can observe that poverty rates have declined substantially over the last years in the countries with positive growth rate. Moreover, the income inequality indexes show substantial reductions in global income inequality. In 1990s new models combining growth and inequality were presented. The mechanisms through which inequality was suggested to affect growth relied on channels in which inequality affects growth through capital markets, through the political system, and through social circumstances. Especially interesting seems to be the model which links inequality and growth through differential fertility and the accumulation of human capital. The model uses neoclassical production function and combines it with endogenous fertility and income inequality. Both theory and empirical evidence suggest that there is a strong negative relation between poverty and growth, but there is no convincing evidence that inequality affects growth. The debate, however, is not over and – because of so many intriguing questions still waiting to be answered – inequality is unlikely to go out of researches’ sight in the foreseeable future.
Opis
Słowa kluczowe
Cytowanie
Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 6 (2005), s. 157-172