Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy z. 77(1)/2024
URI dla tej Kolekcji
Przeglądaj
Ostatnio nadesłane materiały
Aktualnie wyświetlane 1 - 5 z 9
- PozycjaProjektowanie zorientowane na potrzeby użytkownika (UX) jako element przeciwdziałania nierównościom społecznym w świecie technoglobalizacji(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Miluniec, Agnieszka; Miciuła, IreneuszW dobie cyfrowej rewolucji i globalizacji technologii dostęp do wiedzy stał się kluczowym aspektem społecznego i ekonomicznego rozwoju. Jednakże, mimo że Internet oferuje potencjalnie nieograniczony dostęp do informacji, to wiele osób nadal pozostaje wykluczonych z korzyści wynikających z tej cyfrowej rewolucji. Ten artykuł naukowy analizuje, w jaki sposób ulepszanie doświadczenia użytkownika (UX) może przyczynić się do przełamania barier dyfuzji wiedzy i wykluczenia z cyfrowego technoglobalizmu. W kontekście dyfuzji wiedzy, UX odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu, że proces zdobywania wiedzy jest jak najbardziej dostępny, zrozumiały i przyjazny dla użytkownika. W artykule przedstawiono praktyczne przykłady oraz strategie projektowania UX, które mogą wspomóc rozwiązanie wyzwań stojących na styku człowieka z technologią. Hipotezą badawczą jest stwierdzenie, że odpowiednie projektowanie zorientowane na użytkownika (UX) odgrywa kluczową rolę w przeciwdziałaniu nierównościom społecznym w świecie cyfrowym przez zapewnienie, że proces zdobywania wiedzy będzie dostępny, zrozumiały i przyjazny dla użytkownika. Dla jej potwierdzenia w ramach przeprowadzonych badań wykorzystano przegląd światowej literatury naukowej oraz analizę i interpretację przedstawionych w artykule studiów przypadków. Jednocześnie korzystano z praktycznych rozważań i doświadczeń produktów technologii cyfrowej. Natomiast na podstawie omówionych studiów przypadków opisano wpływ personalizacji, dostępności i zrozumiałości na tworzenie bardziej inkluzyjnych rozwiązań. Jednocześnie omówiono aktualne kierunki badań oraz otwarte zagadnienia badawcze i trendy.
- PozycjaBenchmarking – ciągłe doskonalenie wydajności czy antidotum na trudne czasy? Wybrane problemy dotyczące zarządzania wiedzą i pracownikami w procesie benchmarkingu(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Gierczak-Korzeniowska, BeataKonkurowanie i wygrywanie w dzisiejszej gospodarce wymaga obszernej oraz zróżnicowanej wiedzy, a także orientacji zewnętrznej, rozumianej jako konieczność ciągłego śledzenia poczynań liderów rynkowych, a zatem odpowiednio ukierunkowanego zarządzania zasobami ludzkimi. Metodą, która wpisuje się w powyższe założenia jest benchmarking, którego właściwe użycie i z uzasadnionych powodów, zgodnych ze strategią firmy, przynosi oczekiwany skutek. Benchmarking nie jest panaceum, które może zapobiec błędom i niepowodzeniom, zastępując starania firmy w obszarze jakości czy na przykład zarządzania procesami, tym bardziej że jego wdrożenie wymaga przygotowania merytorycznego pracowników i umiejętności zarządczych, mających na celu zmotywowanie oraz zainspirowanie do doskonalenia wydajności. Celem artykułu jest próba zidentyfikowania problemów, z jakimi przyszło się mierzyć zarządzającym w procesie benchmarkingu w obszarze zarządzania wiedzą i pracownikami. Podstawę opracowania stanowi przegląd literatury przedmiotu oraz opis praktyk, z jakimi spotkano się w przedsiębiorstwach stosujących benchmarking. Przytoczone przykłady, wyniki badań i refleksje odnoszą się do badań prowadzonych w przedsiębiorstwach turystycznych na przestrzeni ostatnich kilku lat.
- PozycjaOcena ustawowych płac nauczycieli w Polsce w kontekście teorii pomiaru kapitału ludzkiego i godziwych wynagrodzeń(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Oliwkiewicz, BarbaraZawód nauczyciela jest uznawany za jeden z zawodów zaufania publicznego. To właśnie nauczyciele wraz z rodzicami kształtują kapitał ludzki przyszłych pracowników. Osoba podejmująca się tej pracy powinna posiadać odpowiednie predyspozycje a także kompetencje, których bazą są kwalifikację kierunkowe oraz pedagogiczne. Praca nauczyciela jest odpowiedzialna, a bywa także stresująca. W szkołach podstawowych i przedszkolach zawód ten jest regulowany przez ustawę Karta Nauczyciela, która z kolei stanowi o tym, że pedagodzy powinni posiadać: wyższe wykształcenie oraz przygotowanie pedagogiczne, należytą wiedzę, odpowiednie zdrowie, a także, że powinni przestrzegać podstawowych zasad moralnych, ponieważ stanowią wzór dla uczniów. Celem opracowania jest ocena godziwości ustawowych płac nauczycieli. Niestety, w ostatnich latach zawód ten jest bardzo zaniedbany i niedoceniany. Nauczyciele nagminnie porzucają pracę w szkole na rzecz biznesu, co w głównej mierze spowodowane jest nieadekwatnymi wynagrodzeniami dla tego zawodu. Dodatkowo frustracja i niepokój społeczny doprowadziły do zdeprecjonowania tej profesji, a to właśnie nauczyciel w szkole podstawowej ma znaczący wpływ na rozwój kapitału ludzkiego każdego z uczniów. Można stwierdzić, że to właśnie nauczyciele przyczyniają się do kształtowania wartości kapitału ludzkiego kolejnych pokoleń, które będą wchodzić na rynek pracy i mieć ogromny wpływ na rozwój gospodarki i społeczeństwa. Ich praca jest znacząca dla społeczeństwa i powinna być godziwie wynagradzana. Powinna, a nie jest. Aktualnie nauczyciel początkujący (absolwent studiów) jest wynagradzany na tym samym poziomie co 18-latek porzucający naukę i rozpoczynający pracę w sklepie, piekarni czy warsztacie samochodowym.
- PozycjaAnaliza poziomu płac minimalnych w Polsce w latach 2003–2023 w kontekście utrzymania wartości kapitału ludzkiego(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Jędrzejczyk, Marcin; Kozioł, WojciechCelem artykułu jest ocena stopnia realizacji funkcji płacy minimalnej, polegającej na zapewnieniu odpowiedniego poziomu dochodu gospodarstwa domowego. Z uwagi na przyjętą metodę realizacji celu pracy, jest to kwota pozwalająca na utrzymanie wartości kapitału ludzkiego w rodzinach zarabiających płacę minimalną. W pracy wykorzystano model pomiaru i opłacenia kapitału ludzkiego stworzonego z poszanowaniem podstawowych zasad rachunkowości. Model ten pozwala na obiektywne oraz dokładne obliczenie stawki płacy minimalnej, której wysokość zdeterminowana jest wartością kosztów utrzymania. Realizując cel pracy obliczono poziom zgodności między obowiązującą stawką płacy minimalnej a stawką wynikającą z modelu kapitału ludzkiego. Badaniami objęto wysokość obowiązujących płac minimalnych w Polsce w okresie 2003–2023 oraz przygotowano symulację na rok kolejny. Wyniki wskazują na rosnący poziom zgodności płacy obowiązującej z płacą modelową. Zjawisko to należy ocenić pozytywnie, gdy płaca minimalna w coraz większym stopniu zabezpiecza najuboższe rodziny przed rozpraszaniem ich kapitału ludzkiego. Z kolei wyniki symulacji wskazują, że na 2024 rok przewidziano stawkę nieznacznie przewyższającą wartość modelową, co będzie skutkować nadmiernym obciążeniem pracodawców. Uzyskane wyniki mogą znaleźć zastosowanie w udoskonaleniu procedury corocznej aktualizacji stawek płacy minimalnej. Możliwość dokładnego obliczenia jej kwoty pozwoli na zrównoważenie funkcji kosztowej i dochodowej płacy minimalnej, czyli zabezpieczenie wartości kapitału ludzkiego najuboższych rodzin przy najniższym możliwym koszcie po stronie pracodawcy.
- PozycjaZjawisko inflacji a polityka pieniężna w Polsce ostatnich lat(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-03) Żyżyński, JerzyCelem artykułu jest przeanalizowanie problemu inflacji i reakcji na nią w sytuacji gospodarczej, w jakiej znalazła się Polska w ostatnich latach. Autor po pierwsze podejmuje podstawową kwestię definicji inflacji. Wskazuje, że inflacja jest to proces zmian cen. Powszechnie jednak błędnie identyfikuje się inflację z miarą jej rocznych skutków. W efekcie, w sytuacji gdy od kilku miesięcy ceny nie zmieniają się, czyli w myśl tej definicji nie ma inflacji, ale jednocześnie ceny te są wyższe niż 12 miesięcy wcześniej, w wyniku czego roczny wskaźnik wynosi kilka procent, mówi się, że inflacja jest wciąż wysoka. Autor podkreśla, że powszechny błąd metodologiczny polega na tym, że mylone jest zjawisko z miarą tego zjawiska, a ściślej biorąc z miarą rocznych jego skutków. To nie tylko podsyca oczekiwania inflacyjne, ale może prowadzić do forsowania zbyt restrykcyjnej polityki pieniężnej. Na prostym przykładzie autor pokazuje, że polityka pieniężna nie może kierować się wskazaniami miary inflacji, której wartość zależy od tego, co działo się z cenami rok wcześniej, powinna kierować się obserwacją zmian miary miesięcznej i ocenami jej kształtowania się w przyszłości. Autor wskazuje, że przyczyny inflacji są zarówno podażowe i popytowe, zewnętrzne i wewnętrzne. Podkreśla, że bank centralny nie ma wpływu na inflację, gdy przyczyny są zewnętrzne i mają charakter podażowy, wynikają ze wzrostu zewnętrznych kosztów, jak i nie ma wpływu także wtedy, gdy przyczyny popytowe mają charakter zewnętrzny, zwracając uwagę na to, że w Polsce istotne znaczenie miał przyrost popytu w wyniku napływu z Ukrainy ludności, a w efekcie i popytu. Autor przypomina, że bank centralny swą polityką pieniężną oddziałuje bezpośrednio na rynek pieniężny i może efektywnie zredukować inflację wtedy, gdy jej przyczyną jest ekspansja kredytu i skutkiem tego nadmierny wzrost popytu – wtedy zaostrzenie polityki pieniężnej ma na celu zredukowanie tej ekspansji kredytowej. Wykorzystując dane statystyczne pokazuje, że nadmiernej ekspansji kredytu nie było, zasób pieniądza po krótkotrwałym wzroście w początkach pandemii powracał do wartości sprzed pandemicznego kryzysu, a kredyty i należności w relacji do PKB zmniejszały się, w wyniku czego pole oddziaływania polityki pieniężnej zawężało się, co nie dawało podstaw do jej zaostrzania, co sugerowano w publicystyce ekonomicznej – zwłaszcza przy utrzymywaniu się wysokiej nadpłynności sektora bankowego. Autor podkreślił, że w polityce pieniężnej trzeba mieć na uwadze to, że siły i stabilności pieniądza nie zbuduje się przez osłabianie i destabilizację gospodarki.