Przeglądanie według Temat "produktywność pracy"

Aktualnie wyświetlane 1 - 15 z 15

Aktywa jako czynnik intensyfikacji produktywności kapitału ludzkiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Jonkisz-Zacny, Anna
Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy w aspekcie mikroekonomicznym. Przeprowadzone badania ukazują znaczenie właściwej kompozycji aktywów i pracy żywej we wzroście produktywności pracy i efektywności działań. W pracy wyjaśniam znaczenie ośmiu kategorii ekonomicznych: kapitału, pracy, wartości, pieniędzy, jednostki pieniężnej, aktywów, stałej ekonomicznej i zasobów. Na tej podstawie wprowadzam funkcję aktywności ekonomicznej (FAE), jako narzędzie do badań przyczynowych. Pozwala to na opisanie procesów wytwórczych za pośrednictwem funkcji analitycznej wielu zmiennych, co umożliwia badania przyczynowe przy zastosowaniu rachunku różniczkowego. Wyniki badań potwierdzają fakt, że inwestowanie w „kapitał fizyczny” – aktywa, ma bezpośrednie odzwierciedlenie we wzroście produktywności pracy, wpływa również korzystnie na wynik procesów wytwórczych. W trakcie badania analizowałam również zmienną zarządzania F, która reprezentuje w tego typu badaniach kategorię TFP Total Factor Productivity.
Badanie wynagrodzeń minimalnych opartych na modelu kapitału ludzkiego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Stańdo-Górowska, Halina
Celem opracowania jest identyfikacja czynników i zbadanie ich wpływu na wysokość wynagrodzeń minimalnych. Podstawą analiz i badań jest teoria pomiaru kapitału ludzkiego pracowników. Z tej teorii wynikają modele wynagrodzeń minimalnych. Zgodnie z teorią pomiaru kapitału ludzkiego przyjęto, że wynagrodzenia minimalne powinny rekompensować rozpraszanie się kapitału ludzkiego pracowników w wyniku wykonywania przez nich pracy. Powinny więc być zgodne z wartością wykonywanej pracy. W oparciu o model kapitału ludzkiego oszacowano wynagrodzenia minimalne w przykładowych krajach, biorąc pod uwagę czas trwania obowiązkowej nauki oraz wysokość kosztów utrzymania w tych krajach. Wybrano kraje, w których obowiązuje urzędowa płaca minimalna. W opracowaniu uwzględniono w szczególności badania nad produktywnością pracy. Produktywność pracy jest bowiem podstawowym czynnikiem, który umożliwia ustalenie wynagrodzeń minimalnych na właściwym poziomie. Ponadto badano zależność płac minimalnych od takich czynników jak wskaźniki inflacji czy wskaźniki bezrobocia obliczając współczynniki korelacji oraz stosując statystyczną metodę regresji liniowej. W wyniku obliczeń otrzymano równanie opisujące miesięczną modelową płacę minimalną. Rezultaty badań wiążą się częściowo z wysokością wynagrodzeń minimalnych ustalonych w aktach prawnych. W opracowaniu dokonano analizy urzędowych wynagrodzeń minimalnych w przykładowych krajach i dokonano ich oceny poprzez porównanie z wynagrodzeniami modelowymi.
Ekonomiczne konsekwencje konfrontacji kapitału i pracy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Dobija, Mieczysław
Naukowe postrzeganie kapitału i pracy prowadzi do wniosku, że te pojęcia są komplementarne. Praca będąca transferem kapitału ludzkiego do obiektów pracy jest kategorią mierzalną a jej koncentracja w obiekcie decyduje o jego wartości. Na gruncie zestawu pojęć podstawowych konstytuuje się ekonomia pracy. W artykule rozwija się teorię ekonomii pracy ukazując zasadnicze różnice w stosunku do panującego obecnie monetaryzmu. W konsekwencji formuje się spójna makroekonomia z płacowym równaniem wymiany i kategorią produktywności pracy jako podstawowym miernikiem postępu ekonomicznego.
Koncepcja strefy walutowej Międzymorza
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Dobija, Mieczysław
Unia Międzymorza do swojej samodzielności politycznej potrzebuje własnej strefy walutowej, która zapewni siłę ekonomiczną i wytworzy dźwignię rozwojową państw członkowskich. Jak uczy doświadczenie, organizowanie strefy walutowej na wzór istniejącej obecnie strefy euro nie przyniosłoby dobrych skutków. Przeciwnie, szansa na zyskanie przewagi zostałaby utracona. Istnieje możliwość zastosowania oryginalnej teorii, która umożliwi powstanie integrującej strefy walutowej. Częścią tej teorii jest translacja wielkości ekonomicznych na jednostkę nowej waluty oraz sformułowanie procedur organizacyjnych. Te kwestie stanowią zasadniczą treść artykułu.
Parytet produktywności pracy a rynkowy kurs walutowy w procesie ustalania poziomu kursu centralnego
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Jędrzejczyk, Marcin
Strefa euro, będąca przykładem unii walutowej, stanowi egzemplifikację tworzenia zintegrowanego systemu zróżnicowanych gospodarek z jedną, wspólną walutą. Początkowo strefa euro obejmowała kraje o zbliżonym stopniu rozwoju gospodarczego. Z czasem jednak rozszerzano strefę o inne gospodarki, które odbiegały poziomem rozwoju od pozostałych krajów członkowskich. Każde państwo aplikujące do strefy euro musi spełniać kryteria z Maastricht oraz poddaje się procedurze ustalenia poziomu kursu centralnego, które opiera się właściwie na zastosowaniu średniego rynkowego kursu walutowego do euro przed akcesją. Celem artykułu jest zaprezentowanie koncepcji procedury pozwalającej na ustalenie kursu centralnego przy zastosowaniu parytetu produktywności pracy rozumianej jako iloraz realnego PKB oraz realnych kosztów pracy w gospodarce. Zaproponowane podejście umożliwia nie tylko usystematyzowanie istniejących procedur na gruncie teorii ekonomii, ale również podaje w wątpliwość tworzenie unii walutowej z krajów o zróżnicowanym parytecie produktywności pracy. Konsekwencje takiego działania połączone z rynkowym ustaleniem kursu centralnego skutkować może głębokim kryzysem gospodarki państwa o znacznie niższej produktywności, co miało miejsce w przypadku Grecji.
Podażowe i popytowe źródła wzrostu gospodarczego w Polsce i największych krajach Unii Europejskiej w latach 2000–2018
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Mucha-Leszko, Bogumiła
Utrzymujące się prawie od dwóch dekad niskie tempo wzrostu gospodarczego w krajach wysoko rozwiniętych powoduje, że autorzy badań naukowych coraz większą wagę przywiązują do analizy źródeł wzrostu PKB w ujęciu podażowym i popytowym. Koncentrują uwagę na poznawaniu przyczyn zróżnicowania krajów pod względem zdolności do wzrostu gospodarczego i na czynnikach spowalniających aktywność gospodarczą oraz procesy konwergencji. Przedmiotem artykułu jest ocena wkładu do wzrostu gospodarczego w Polsce i największych krajach UE czynników podażowych i popytowych w latach 2000–2018. W długookresowej analizie zostały wyodrębnione trzy podokresy: 1) 2000–2007 (lata względnie dobrej koniunktury gospodarczej, z wyjątkiem zjawisk recesyjnych – 2001–2003), 2) 2008–2013 (lata recesji i stagnacji gospodarczej) oraz 3) 2014–2018 (lata postkryzysowego ożywienia). Wkład do wzrostu PKB czynników podażowych obejmuje: godziny pracy, jakość pracy, kapitał spoza sektora ICT, kapitał w sektorze ICT i wzrost TFP. Czynniki popytowe ilustrują wkład konsumpcji prywatnej, publicznej, inwestycji i eksportu netto. Krajami odniesienia dla Polski są: Francja, Hiszpania, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy. Z analizy wynika, że dynamika gospodarcza Polski w latach 2000–2017 była na tle badanych krajów wysoka, a jej źródła w ujęciu podażowym korzystnie oddziaływały na wzrost wydajności pracy, ale przede wszystkim na TFP. Analiza struktury zagregowanego popytu wskazuje na dominację w Polsce konsumpcji prywatnej w całym okresie badawczym, a wkład inwestycji do wzrostu PKB pozostaje na niskim poziomie od prawie dwóch dekad.
Pomiar i źródła wartości jednostki pieniężnej. Teoria i praktyka
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Jędrzejczyk, Marcin
W artykule zaprezentowano koncepcję pieniądza i jednostki pieniężnej wywodzącą się z rachunkowości pracy. W tym kontekście rozumienie pieniądza jako należności z tytułu pracy, a jednostki pieniężnej jako jednostki pracy umożliwia poszukiwanie źródeł wartości pieniądza, a tym samym precyzyjny jego pomiar. Główną determinantą wartości pieniądza jest produktywność pracy rozumiana jako iloraz produkcji w cenach sprzedaży lub PKB do kosztów pracy. Dążeniem ekonomistów zatem w sensie mikro-, jak i makroekonomicznym powinien być stały i stabilny wzrost produktywności pracy. W sferze mikroekonomicznej to zadanie przejmuje zarząd spółki, a w sferze makroekonomicznej rząd, ze szczególnym uwzględnieniem Ministerstwa Finansów. Brak normatywu innego niż wartość poprzednio zaobserwowana oraz integracja wielu zmiennych czyni produktywność pracy głównym miernikiem ekonomicznych dokonań w sferze miro- i makroekonomicznej.
Produktywność pracy i wolnorynkowy kurs walutowy a rozwój ekonomiczny Ukrainy
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Renkas, Jurij
Celem artykułu jest przedstawienie metody stosowania wskaźnika produktywności pracy Q do rozwiązania ważnego problemu, jakim jest prawidłowa ocena kursu walutowego. Badania wykazują, że obecny kurs hrywny do USD w gospodarce Ukrainy jest zawyżony prawie trzykrotnie, co powoduje, że kapitał zagraniczny ma prawie trzykrotnie tańsze warunki do nabycia dóbr. Teoria wskaźnika produktywności pracy Q i opracowana na jej podstawie metoda szacowania kursu walutowego zapobiegają występowaniu takich nierówności i tworzą warunki dla bardziej godziwej wymiany międzynarodowej. Pokazano również zastosowanie wskaźnika Q przy analizie poziomu rozwoju poszczególnych państw, co z kolei umożliwia budowanie ich rankingów. Na Ukrainie wskaźnik produktywności pracy Q spada w ciągu ostatnich kilku lat. Oznacza to, że z każdym rokiem na jedną hrywnę kosztów pracy przypada mniejsza ilość realnego PKB. Jest to bardzo niekorzystna tendencja, która wskazuje na potrzebę realizacji pilnych działań skierowanych na zmianę polityki gospodarczej kraju.
Produktywność pracy jako miernik rozwoju ekonomicznego Ukrainy i Białorusi
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2015) Renkas, Jurij
Celem artykułu jest przedstawienie metody stosowania wskaźnika produktywności pracy Q do rozwiązania ważnych pytań makroekonomicznych. Stabilność wskaźnika produktywności pracy sprawia, że jest on dobrą miarą osiągniętego poziomu ekonomicznego przez daną gospodarkę. Jest on także dobrą podstawą do budowania rankingów produktywności pracy, jak również monitorowania rozwoju poszczególnych krajów. W artykule omówiono istotę wskaźnika produktywności pracy Q i ustalono jego poziom dla gospodarki Ukrainy oraz Białorusi w okresie lat 2006–2013. Zestawienie tego rodzaju umożliwiło ustalenie tendencji zmiany wskaźnika produktywności pracy w badanym okresie i wyciągnięcie wniosków na temat rozwoju ekonomicznego wymienionych państw. Na Ukrainie wskaźnik produktywności pracy Q spada w ciągu ostatnich kilku lat. Oznacza to, że z każdym rokiem na 1 hrywnę kosztów pracy przypada mniejsza ilość realnego PKB. Jest to bardzo niekorzystna tendencja, co wskazuje na potrzebę realizacji pilnych działań skierowanych na zmianę polityki gospodarczej kraju. Z kolei w Białorusi zmiana wielkości wskaźnika produktywności pracy Q w latach 2006–2013 pozwala wyciągnąć wniosek o wysokiej stabilności sytuacji gospodarczej w tym kraju.
Produktywność pracy jako miernik spójności ekonomicznej i społecznej w kraju
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2018) Kozioł, Wojciech
W pierwszej części artykułu zaprezentowano dyskusję na temat problematyki definiowania i pomiaru wzrostu gospodarczego oraz spójności ekonomicznej i społecznej. W dalszej, metodologicznej części artykułu przedstawiono wskaźnik produktywności pracy, jako propozycję alternatywnej miary rozwoju społeczno-gospodarczego oraz spójności społecznej, ekonomicznej i terytorialnej. Wskaźnik ten przede wszystkim stanowi informację na temat kapitału instytucjonalno-intelektualnego, czyli zdolności gospodarki do tworzenia dobrych instytucji. Gospodarka oparta jest na pracy, a na produktywną pracę pozwala odpowiednio rozwinięty instytucjonalnie system gospodarczy. Wskaźnik ten integruje zarówno poziom technicznego uzbrojenia pracy, rotacji aktywów, rentowności aktywów oraz poziomu opłacenia pracy. Część ostatnią, empiryczną stanowią wyniki analizy produktywności pracy, regionalnego zróżnicowania produktywności pracy oraz relacji między poziomem produktywności kraju a poziomem zróżnicowania regionalnej produktywności pracy w pięciu europejskich krajach. Z badań wynika, że prezentowany wskaźnik jest łatwy w interpretacji i może stanowić podstawę tworzenia wiarygodnych rankingów państw. Ponadto wyniki badań wskazują, że wskaźnik produktywności pracy może stanowić alternatywną miarę spójności ekonomicznej. Wykazano bowiem silną odwrotną korelację między wartością wskaźnika a jego zróżnicowaniem regionalnym. Zatem wskaźnik ten może służyć pomiarowi zakresu realizacji paradygmatu zrównoważonego wzrostu.
Produktywność pracy w Polsce w przekroju województw
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2017) Kozioł, Wojciech
W pierwszej części artykułu przedstawiono istotę kapitału intelektualno-instytucjonalnego. Jest to część kapitału danego kraju, służąca finansowaniu zasobów intelektualnych i instytucjonalnych. Jakość tych zasobów przyczynia się do zrównoważonego wzrostu gospodarczego. W drugiej części podano zasady pomiaru kapitału intelektualno-instytucjonalnego. Wiarygodnie określony poziom tego kapitału stanowi informację na temat realizacji paradygmatu zrównoważonego rozwoju. Do pomiaru kapitału intelektualno-instytucjonalnego wykorzystano wskaźnik produktywności pracy, wyprowadzony w oparciu o koncepcję analitycznej funkcji produkcji. Jest to funkcja siedmiu zmiennych, odzwierciedlająca rzeczywisty sposób komponowania czynników wytwórczych w procesie powstawania produktów oraz ich rynkowej realizacji. Wskaźnik ten integruje zarówno poziom technicznego uzbrojenia pracy, rotacji aktywów, rentowności aktywów oraz poziomu opłacenia pracy. Celem polityczno-gospodarczym jest dążenie do zrównoważonego wzrostu kraju, który odzwierciedla stabilny wzrost wskaźnika produktywności pracy. Pogłębioną analizę harmonijności wzrostu gospodarczego może stanowić analiza produktywności pracy w regionach. W ostatniej części pracy podano wyniki pomiaru produktywności pracy w Polsce w podziale na województwa. Uzyskane wyniki wskazują, że poziom produktywności pracy wynosi 2,12 i jest typowy dla krajów rozwijających. Zarazem wskazują na znaczący dystans do krajów wysoko rozwiniętych, w których poziom tego wskaźnika przekracza 3. Z kolei wyniki pomiaru regionalnej produktywności pracy wskazują na kolejny problem, jakim są duże różnice w wartości wskaźnika. Potwierdza to nierównomierny rozwój Polski.
Regionalne uwarunkowania wysokości płac minimalnych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Kozioł, Wojciech
Celem artykułu jest przedstawienie metody szacowania godziwego rozmiaru płacy minimalnej, która uwzględnia zarówno koszty utrzymania, jak i produktywność pracy w gospodarce. W pierwszej części artykułu zaprezentowano dyskusję na temat problematyki płacy minimalnej, jako wyjątkowej instytucji rynku pracy. W szczególności podano potencjalne pozytywne i negatywne skutki społeczno-ekonomiczne ustanowienia i wzrostu płacy minimalnej. W dalszej, metodologicznej części artykułu przedstawiono model płacy minimalnej uwzględniającej potrzeby obu stron stosunku pracy. Jest to model uzależniony od poziomu kosztów utrzymania oraz lokalnej produktywności pracy. Dodatkowo, została postawiona hipoteza, że w regionach o niższej produktywności pracy, większy odsetek pracowników będzie otrzymywać płacę minimalną. Część ostatnią, empiryczną stanowi studium przypadku, polegające na zastosowaniu opracowanego modelu płacy minimalnej do podania zarysu regionalizacji systemu płacy minimalnej w Polsce. W tym celu na podstawie danych GUS za 2016 rok, obliczono modelową wysokość płacy minimalnej w każdym z województw. Dodatkowo, weryfikując przyjętą hipotezę, zbadano związek między regionalną produktywnością pracy a odsetkiem osób otrzymujących płacę minimalną. Uzyskano wskaźnik korelacji równy -0,487, który może potwierdzać, że w regionach o niższej produktywności pracy, płaca minimalna stanowi większe obciążenie dla pracodawcy, co skutkuje koniecznością przerzucenia części tych obciążeń na pracowników. Powyższa obserwacja, wraz z faktem istotnego zróżnicowania produktywności pracy w województwach przemawia za zasadnością regionalizacji systemu płac minimalnych w Polsce.
Teoretyczne dylematy akcesji Polski do strefy euro
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2019) Jędrzejczyk, Marcin
W artykule zaprezentowano wątpliwości natury teoretycznej związanej z tworzeniem i funkcjonowaniem unii walutowej na przykładzie strefy euro. Teoria optymalnych obszarów walutowych R. Mudella, w tym kontekście nie sprawdza się, gdyż istnieją w praktyce jedynie bardzo ograniczone terytorialnie obszary o zbliżonej wartości makroekonomicznej produktywności pracy. Dlatego w świetle obowiązujących procedur ustalania kursu centralnego wydaje się, że akcesja Polski do strefy euro nie byłaby korzystna w sensie gospodarczym i społecznym. Dowodzi tego próba ustalenia kursu centralnego złotego do euro bazująca na parytecie produktywności pracy. Głównym wnioskiem z przeprowadzonych rozważań jest wątpliwość natury teoretycznej utrzymywania strefy euro w obecnym kształcie. Unia walutowa bowiem powinna integrować kraje o parytecie produktywności pracy zbliżonym do jedności.
Teoretyczne podstawy integracyjnego obszaru walutowego. Dylematy przystąpienia Polski do strefy euro
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2014) Dobija, Mieczysław
Rozważania i analizy wskazują, że zespół kryteriów z Maastricht jest intelektualnie niedopracowany; nie zawiera warunku zgodności produktywności pracy, jest zatem niewystarczający do kwalifikacji państw kandydujących do strefy walutowej, jaką z zamierzenia miała być strefa euro. Polska, ze względu na niską produktywność pracy i finansowanie lwiej części deficytu sprzedażą papierów dłużnych na zagranicznych rynkach, nie powinna aspirować do obecnej strefy euro. Polska powinna dążyć do utrzymania samodzielności swoich decyzji ekonomicznych, czyli swojej podmiotowości. Jest też faktem, że strefa euro w zamierzonej formie bardziej dyskryminuje państwa (dzieli na grupy) niż je integruje. Właściwym kandydatem do tej strefy jest państwo, którego wskaźnik produktywności pracy jest wyższy niż 3,0, a wskaźnik Q dla Polski nie osiąga 2,0. Jeśli jednak założyciele Unii Europejskiej rzeczywiście pragną rozwijać integrację dla dobra narodów, to w organizacji strefy euro należy przeprowadzić wskazane reformy. Są one łatwe organizacyjnie i technicznie, lecz bardzo trudne politycznie. Jednak utworzenie strefy walutowej według wskazanych zasad wytworzy korzystny i trwały impuls rozwojowy, więc ten trud powinien zostać podjęty. Inna droga integracji może polegać na zainicjowaniu przez Polskę mniejszej strefy walutowej (na przykład tworzonej z państw Grupy Wyszehradzkiej i sąsiednich), która po osiągnięciu wyższej produktywności pracy, zintegruje się ze strefą euro na własnych warunkach.
Wzrost wartości i produktywności rzeczowych aktywów trwałych jako czynnik równoważenia nierówności ekonomicznych
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jonkisz-Zacny, Anna
Celem artykułu jest analiza wpływu stanu rzeczowych aktywów na wzrost PKB, a co za tym idzie – na rozwój gospodarczy i rosnące możliwości zatrudnienia, co prowadzi do racjonalizacji nierówności ekonomicznych. Możliwości zatrudnienia i godziwe wynagrodzenie w sensie teorii kapitału ludzkiego oznaczają osiągnięcie pozytywnego stanu gospodarki. Wskazuje się na rolę rzeczowych aktywów we wzroście produktywności pracy i wpływie na PKB. Porusza się także kwestię pomiaru wielkości aktywów, w szczególności zagadnienia procesu przenoszenia wartości do produktów, czyli amortyzacji jednocześnie wskazując metodę jej ustalania. Narzędziem analizy była teoria kosztowej funkcji produkcji i wynikającej z niej modeli, w szczególności produktywności pracy. Wskazano, że w gospodarkach słabo rozwiniętych udział pracy w PKB jest wysoki przy niskim udziale aktywów. Poruszone w artykule tematy aktywów trwałych oraz metody ustalania amortyzacji, wskazują na ich kluczową rolę w rozwoju gospodarczym mierzonym za pośrednictwem wielkości PKB i produktywności pracy. Ich udział ściśle wiążą się z niwelowaniem nierówności ekonomiczno-społecznych oraz ze zrównoważonym rozwojem gospodarczym.