Przeglądanie według Temat "Polska Rzeczpospolita Ludowa"

Aktualnie wyświetlane 1 - 7 z 7

A Realism of Survival: Stefan Wyszyński and the Post-War Political Transformation of Poland (1945–1956)
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2021) Ficek, Ryszard
The above article analyzes the socio-political thought and pastoral ministry of Stefan Wyszyński in the context of the Polish state’s post-war political transformation. The author’s interpretation of the source materials is intended to present the endeavor of Wyszyński in the complicated process of post-war political changes taking place in Poland at that time. The exploration of the above research will be based on analyzing source texts by the historical method consisting of historical facts and their reinterpretation by the inductive-deductive approach. Therefore, the above article’s fundamental goal is to present the country’s post-war socio-political situation and the Catholic Church’s strategy in Poland, undertaken by Wyszyński. Presenting the significant influence of Stefan Wyszyński, who, on behalf of the Church in Poland, commenced to call on clergy to recognize and respect state authority, to cooperate in the reconstruction of the country, and to support all efforts to strengthen peace and mutual cooperation, will allow for a more comprehensive understanding of the complex relations between the Church and the communist state in the period of the post-war political transformation of Poland.
Episkopat wobec integralności ziem polskich po II wojnie światowej. Wybrane problemy z najnowszej literatury i źródeł
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2020) Gryz, Ryszard
W artykule przedstawiono wyselekcjonowane kwestie dotyczące zaangażowania prymasów Polski kardynała Augusta Hlonda i kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz innych biskupów w sprawę powstania i stabilizacji polskiej administracji kościelnej na Ziemiach Zachodnich i Północnych po II wojnie światowej. Uwzględniono najważniejsze etapy w chronologii wydarzeń związanych z tą problematyką (1945 – 1951 – 1956 – 1972). Najistotniejsze okazały się decyzje podjęte w sierpniu 1945 r., kiedy utworzono pięć administratur apostolskich dla diecezji warmińskiej z siedzibą w Olsztynie, gdańskiej oraz w Gorzowie Wielkopolskim, Opolu dla Śląska Opolskiego i Wrocławiu dla Dolnego Śląska. W czerwcu 1972 r., po ratyfikacji przez Bundestag układu granicznego zawartego między Polską Rzeczpospolitą Ludową a Republiką Federalną Niemiec, zakończył się okres tymczasowości polskich struktur kościelnych na tzw. Ziemiach Odzyskanych. Papież Paweł VI w bulli „Episcoporum Poloniae coetus” zlikwidował administratury apostolskie i utworzył cztery nowe diecezje (gorzowską, koszalińsko-kołobrzeską, szczecińsko-kamieńską i opolską). W procesie stabilizacji polskich struktur kościelnych, który trwał dwadzieścia siedem lat, decydujące było stanowisko kolejnych papieży i Stolicy Apostolskiej. Uwzględniali oni poglądy niemieckiego i polskiego episkopatu oraz stan relacji polsko-niemieckich w kwestii aprobaty linii granicznej. Wśród polskich hierarchów najaktywniejszy okazał się biskup Bolesław Kominek (administrator apostolski w Opolu, arcybiskup wrocławski i kardynał). W artykule podstawę syntetycznej narracji stanowi wybór polskojęzycznych, najnowszych publikacji na temat relacji państwowo-kościelnych w Polsce po II wojnie światowej oraz edycje źródłowe. Wykorzystano między innymi osobiste notatki prymasa Wyszyńskiego „Pro memoria”, listy pasterskie Episkopatu Polski, komunikaty Konferencji Episkopatu Polski oraz oficjalne wypowiedzi biskupów.
From the apartment for the worker to the apartment for Kovalsky: concepts and realities of housing in Poland in years 1918–1939 and 1944–1989
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2016) Jarosz, Dariusz
In pre-war Poland housing for families of modest incomes in towns (chiefly workers) was not the object of particular interest of the state authorities. Direct state involvement in solving the deteriorating conditions of workers’ housing, cooperative building and employer initiatives in providing workers’ housing were of negligible significance. Two factors had a decisive influence on the transformations of this housing policy after World War II : varied war consequences (demographic and wide-scale destruction of the housing stock), and the political concepts of the new Polish authorities. The new housing policy was already formulated in 1944–45. In accordance with the new law, local authorities acquired the right to allocate housing to people whose work required living in towns. The ideological pressure to ensure better housing conditions, above all for industrial workers, caused restrictions on investment opportunities in the private housing sector initiative. It began to change after 1956. The Polish housing question was to be solved by state-subsidised cooperative building . Distinguishing workers as that social group which for ideological reasons deserved privileged access to new housing was ever more frequently replaced in the official language of the authorities with “non-class” distinctions (faceless Mr and Mrs Kovalski). In the end phase of the People’s Republic, workers’ housing conditions bore no comparison to those from before the war. But while the gaps separating them from those of other, higher social strata remained, the disproportions were reduced as compared to those of the prewar period.
Martwe prawo – kilka uwag w kontekście art. 12 ustawy o przejęciu przez państwo dóbr martwej ręki
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2023-06) Bojanowski, Tomasz
Przedmiotem niniejszego artykułu jest analiza art. 12 ustawy z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego oraz wykazanie, że niniejszy przepis był w praktyce martwym prawem. Autor omawia w niniejszej pracy tło historyczne, cel oraz motywacje ustawodawcy, które przyświecały mu podczas konstruowania tego przepisu. Następnie odpowiada na pytanie, czy wskazana przez ustawodawcę potrzeba wprowadzenia przedmiotowej regulacji rzeczywiście istniała i czy de facto uzasadnione było jej wprowadzenie. W dalszej kolejności nakreśla, czy wskazana regulacja rzeczywiście odpowiadała tej potrzebie w adekwatny sposób, omawiając przy tym kwestie znamion przedmiotowych i podmiotowych. Dalej autor z uwagi na to, że przepis w praktyce nigdy nie został wykorzystany, ogranicza się do analizy adekwatności ustawowego zagrożenia do abstrakcyjnie ujętej społecznej szkodliwości, wskazując przy tym, że art. 12 u.d.m.r. w istocie jest martwym prawem, ponieważ nigdy nie został zastosowany przez sąd. W podsumowaniu dokonuje ostatecznej oceny regulacji oraz przyrównuje ją do prawa stanowionego w dobie pandemii. W niniejszej pracy zastosowano metodę dogmatyczną polegającą na egzegezie i interpretacji wybranych przepisów oraz uzupełniająco syntezie doktryny i orzecznictwa. Pomocniczo wykorzystana została także metody aksjologiczna i historyczno-prawna.
Sekcja bokserska w Zakładowym Klubie Sportowym „Stal” Stalowa Wola w latach 1939-1977
(Uniwersytet Rzeszowski, 2022-12-19) Niwierski, Roman
Głównym celem badawczym było ukazanie zasad uprawiania sportu w czasach PRL-u na przykładzie funkcjonowania sekcji bokserskiej w Zakładowym Klubie Sportowym „Stal” Stalowa Wola w latach 1939-1977 gdzie głównym źródłem finansowania był zakład pracy – Huta Stalowa Wola. Założeniem autora było ukazanie aktywności sekcji bokserskiej w ZKS „Stal” Stalowa Wola przez pryzmat osiągniętych wyników całego zespołu w DMP czy też sukcesów indywidualnych zawodników na MP czy ME z uwzględnieniem faktu, że sport w PRL-owskim systemie „amatorstwa państwowego”, przy finansowaniu go przez zakłady pracy był na bardzo wysokim poziomie. Pomimo że w przeszłości zawodnicy nigdy takich korzyści materialnych jak dziś w sporcie zawodowym nie osiągnęli, ich sukcesy do dnia dzisiejszego nie tylko nie zostały powtórzone, ale jak w przypadku boksu amatorskiego nieosiągalne. W historii polskiego boksu walczyło wielu wybitnych zawodników, którzy zdobywając medale na stałe zapisali się w kartach historii. Jerzy Kulej, Marian Kasprzyk, Zbigniew Pietrzykowski, Józef Grudzień, Leszek Drogosz, Jan Szczepański i wielu innych głównie z lat 60. i 70 XX w., to polscy pięściarze którzy regularnie sięgali po medale igrzysk olimpijskich i mistrzostw Europy. Mimo że bokserzy często rywalizowali w mistrzostwach świata, kontynentu czy kraju, to jednak sam udział w igrzyskach był dla nich czymś wyjątkowym. Stalowowolski pięściarz Lucjan Trela który uczestniczył w letnich IO w Meksyku (1968), pomimo że nie zdobył żadnego medalu przegrywając pierwszą walkę z reprezentantem Stanów Zjednoczonych George’m Foremanem, stał się bohaterem i legendą na zawsze wpisaną złotą czcionką w annałach polskiego boksu.
The impact of the People’s Republic of Poland and events at the end of the 20th century on professional activity of contemporary jurists
(Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2022) Lipiec, Stanisław
Druga połowa XX w. w Polsce obfitowała w wiele doniosłych wydarzeń. Skutki wielu z nich znajdowały swoje reperkusje na gruncie stosowania prawa. Skutki II wojny światowej, okres stalinizmu, wydarzenia marcowe, ucieczki za granicę, nowe socjalistyczne prawo i systemowa edukacja, funkcjonowanie socjalistycznej gospodarki czy zmiany systemowe lat 90. to tylko najbardziej doniosłe wydarzenia, których skutki prawne odczuwamy do dziś. Większość tych wydarzeń jest wciąż dyskutowana w przestrzeni medialnej i politycznej u progu trzeciej dekady XXI w. Współcześni prawnicy także niekiedy zajmują się rozwiązywaniem tych zadawnionych problemów zarówno wspólnie z klientami, jak i w przestrzeni publicznej. Przeprowadzone badanie pokazuje, że w związku z upływem czasu, zmianami prawnymi oraz zmianami kulturowymi wydarzenia z przeszłości coraz rzadziej zajmują polskich jurystów. Doniesienia medialne i polityczne są kreowane sztucznie bez oparcia w rzeczywistej pracy polskiego wymiaru sprawiedliwości i prawników. Polscy specjaliści prawniczy podkreślają, że zadawnione sprawy XX w. coraz rzadziej pojawiają się w ich praktyce zawodowej, zaś przekazy medialne są wyolbrzymione. Badanie zostało oparte na rozmowach z przedstawicielami polskich samorządów adwokatów i radców prawnych z całego kraju. Wykonano je metodą wywiadów półustrukturyzowanych oraz analizy zawartości. Badanie wpisuje się w paradygmat socjologii prawa i historii mówionej.
Turystyka kulturowa na Rzeszowszczyźnie w latach 1945–1989. Studium historyczno –antropologiczne.
(Uniwersytet Rzeszowski, 2019-03-28) Huzarska, Agnieszka
Celem rozprawy doktorskiej zatytułowanej Turystyka kulturowa na Rzeszowszczyźnie w latach 1945–1989. Studium historyczno-antropologiczne jest omówienie turystyki kulturowej na Ziemi Rzeszowskiej w okresie 1945-1989. Turystyka kulturowa jest często definiowana jako zachowania turystów z motywacją do podróżowania o charakterze kulturowym. Autorka przeprowadziła badania z powodu braku całościowego ujęcia tematu. Dotychczasowe badania tematu przyniosły cząstkowe ujęcie zagadnienia. Dlatego autorka wzięła pod uwagę turystykę kulturową na Rzeszowszczyźnie i przeszłą rzeczywistość poprzez odtworzenie wiedzy o niej. Najwyższą wartość dla udzielenia odpowiedzi na temat badawczy miały archiwalia. Praca ma 5 rozdziałów. Rozdział I to tradycje turystyki kulturowej na Rzeszowszczyźnie. Geograficzna charakterystyka regionu to rozdział II. Rozdział III skupia się na turystyce kulturowej dziedzictwa kulturowego, turystyce muzealnej, literackiej i eventowej kultury wysokiej. W rozdziale IV omówiono podróże tematyczne i podróże seminaryjne. Rozdział V omawia: turystykę miejską, wiejsko-kulturową, etniczna, turystyke obiektów militarnych, turystykę obiektów przemysłowych i technicznych, turystykę żywej historii, eventową kultury popularnej, kulturowo-przyrodniczą, religijno-pielgrzymkową, kulinarną, hobbystyczną i turystykę regionalną. W dysertacji obszernie ukazano specyficzną formę turystyki, jaką jest turystyka kulturowa, szczegółowo ukazując poszczególne rodzaje takiej turystyki na Rzeszowszczyźnie w latach 1945– 1989.