Słowo. Studia językoznawcze nr 15/2024

URI dla tej Kolekcjihttps://repozytorium.ur.edu.pl/handle/item/11379

Przeglądaj

Przeglądanie Słowo. Studia językoznawcze nr 15/2024 według Autor "Magda-Czekaj, Małgorzata"

Wpisz kilka pierwszych liter i kliknij przycisk Przeglądaj
Aktualnie wyświetlane 1 - 1 z 1
  • Obrazek miniatury
    Pozycja
    Typy i podtypy nazewnicze kamienic w miastach Polski
    (Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszowskiego, 2024-12) Magda-Czekaj, Małgorzata
    W niniejszym artykule przedstawiono nazwy własne kamienic (57 urbanonimów) z wybranych miast Polski. Opisano je w dwóch zasadniczych typach: jednonominacyjnym i wielonominacyjnym. W obrębie tych typów wyróżniono także podtypy semantyczno-formalne. Wśród wymienionych typów największą frekwencję wskazują nominacje dwuczłonowe, z członem odantroponimicznym (29), według modelu: kamienica (dom lub pałac) + nazwisko (lub imię i nazwisko) posesjonata, np.: Kamienica Klonowica, Dom Kopernika, Pałac Puławskich, Kamienica Jana Starowicza, Dom Jana Matejki. Niektóre urbanonimy motywuje miano lokatora kamienicy, np.: Kamienica Heleny Majdaniec. W gronie tych urbanonimów równie często pojawiają się konstrukcje wyróżniające jakiś element zdobniczy budynku (28). Dominują tu nominacje wieloczłonowe, zawierające przyimek pod, oraz człon odantroponimiczny lub odapelatywny: kamienica + przyimek pod + określenie postaci, np.: Kamienica pod Gutenbergiem, Kamienica pod Murzynami, Kamienica pod Małżeństwem, oraz model: kamienica + przyimek pod + określenie zwierzęcia lub figury geometrycznej, np.: Kamienica pod Baranami, Kamienica pod Gwiazdą. Są także urbanonimy zawierające w swej strukturze nazwę odapelatywną, bez przyimka pod (10): kamienica + nazwa odapelatywna, np.: Kamienica Hetmańska, Kamienica Czarna, Kamienica Mennica. Niezwykle rzadko spotyka się nominacje z członem odtoponimicznym (3): kamienica (dom) + toponim lub choronim: Kamienica Gdańska, Kamienica Włoska, Dom Turecki oraz z członem w funkcji nazwy własnej (1): kamienica + (ideonim) tytuł filmu: Kamienica Vabank. Raz poświadczona jest nazwa obcego pochodzenia: Hansa Haus. Pozostałe, nieliczne przykłady nazw kamienic (5) nie mieszczą się w wymienionych modelach, np.: Kamienice Śledziowe (zespół kamienic) także nominacje bez użycia członu Kamienice: Lwi Zamek, Stary Konwikt, Stara Mennica oraz nominacja jednoczłonowa: Pekin. W nazwach własnych kamienic widoczne są różnorodne idee nazwodawców, które upamiętniają miana właścicieli domów, podkreślają urodę budynku lub upodobania do elementów egzotycznych.