Kultura energetyczna krajów Unii Europejskiej

Abstract

Celem opracowania była analiza odrębności kultury energetycznej krajów UE oraz czynników, które decydują o ukształtowaniu się różnic. W tym celu dokonano identyfikacji kultury energetycznej krajów UE na podstawie zastosowanych metod analizy statystycznej. Analizę tę oparto na 17 cechach diagnostycznych opisujących kulturę energetyczną poszczególnych krajów unijnych. W opracowaniu do wyznaczenia grup krajów o zbliżonej kulturze energetycznej użyto: wskaźnika energochłonności gospodarki wyrażonego w jednostkach energii na jednostkę PKB, wskaźnika intensywności emisji gazów cieplarnianych wyrażonego ilością emisji CO2 przypadającą na jednego mieszkańca, struktury zużycia źródeł energii pierwotnej (6 zmiennych), struktury zużycia źródeł energii finalnej (7 zmiennych), wskaźnika sprawności przetwarzania energii pierwotnej w energię finalną oraz wskaźnika przetwarzania energii finalnej w usługi. Grupowania krajów o zbliżonej kulturze energetycznej dokonano opierając się na dwóch wybranych metodach analizy skupień: hierarchicznej metodzie aglomeracji Warda oraz grupowaniu metodą k-średnich. Podstawą grupowania były szczegółowe dane statystyczne charakteryzujące odrębność polityki energetycznej poszczególnych krajów unijnych. W wyniku przeprowadzonej analizy wyodrębniono dziewięć grup (skupień) krajów UE o zbliżonej kulturze energetycznej. Analiza odrębności kultury energetycznej krajów UE-28 umożliwiła ich pogrupowanie. Dla przeprowadzenia analizy odrębności poszczególnych kultur energetycznych wskazano na zasadnicze cechy polityki energetycznej prowadzonej w poszczególnych grupach krajów unijnych oraz na wybrane czynniki decydujące o ukształtowaniu się tam określonej kultury energetycznej. W opracowaniu wskazano także na znaczne różnice bilansów energetycznych poszczególnych krajów unijnych.

The aim of the paper was to analyze the distinctiveness of energy culture of the EU countries and the factors that shape these differences. For this purpose an identification of energy culture of EU countries was made based upon the methods of statistical analysis. This analysis was based on 17 diagnostic features that describe the culture of energy in particular EU countries. In order to determine the groups of countries with similar culture of energy the following indices were applied: energy intensity index expressed in energy units per GDP unit, the rate of greenhouse gas emissions intensity expressed by the amount of CO2 emissions per one inhabitant, the structure of consumption of primary energy sources (6 variables), the consumption structure of final energy resources (7 variables), the efficiency ratio of primary energy conversion into the final energy and the ratio of final energy conversion into services. Grouping of countries with similar culture of energy was based on two selected methods of cluster analysis: the Ward’s hierarchical agglomeration method and clustering by k-means. The basis for grouping included detailed statistical data characterizing differences national energy policies of the EU countries. The analysis distinguished nine groups (clusters) of EU countries with similar culture of energy. The analysis of the culture energy distinctiveness of EU-28 countries allowed to group them. For the analysis of the energy distinctiveness of the different energy cultures there were indicated the essential characteristics of energy policy implemented in the individual EU countries and groups on some factors for shaping the energy of a particular culture there. The study also identified significant differences of energy balances of individual EU countries.