Negative emotions in English and Polish phraseology. A cognitive approach

Abstract

Praca jest propozycją konfrontatywnego przeglądu i analizy związków frazeologicznych związanych z pojęciami ZŁOŚCI, STRACHU i SMUTKU w języku polskim i angielskim, zgodnie z tradycjami kognitywnego podejścia do frazeologii uczuć, a w szczególności z uwzględnieniem kognitywnej teorii metafory i metonimii. Głównym celem rozprawy jest sformułowanie ogólnych schematów pojęciowych na podstawie analizy zgromadzonego materiału frazeologicznego, a tym samym zobrazowanie struktury pojęć w języku polskim i angielskim, jak również próba ustalenia stopnia podobieństwa i odrębności w konceptualizacji emocji negatywnych w obu językach. W rozdziałach teoretycznych Autorka zawiera przegląd zagadnień dotyczących frazeologii, współzależności języka, kultury i emocji oraz językoznawstwa kognitywnego, przyjętego jako metodologiczna rama analizy przeprowadzonej w pracy. Część praktyczna zawiera analizę związków frazeologicznych związanych z wybranymi emocjami, która obejmuje m.in. wyodrębnienie metafor i metonimii pojęciowych oraz przykładów ich realizacji w związkach frazeologicznych, przedstawienie podobieństw i różnic w polsko- i angielskojęzycznym wyrażaniu emocji czy omówienie znaczenia i etymologii zaprezentowanych wyrażeń. Analizowany materiał językowy zaczerpnięty został ze słowników, korpusów językowych, literatury przedmiotu oraz sugestii rodzimych użytkowników obu języków.

The thesis aims to provide a confrontative overview and analysis of phraseological items linked to the concepts of ANGER, FEAR and SADNESS in English and Polish, with the guidance of the cognitive methodological framework, and, in particular, the cognitive theory of metaphor and metonymy. The main goal is to work out some general conceptual schemata on the basis of the analysis of collected phraseological resources. Moreover, the author aims to see how some negative emotions are conceptualised in English and Polish, as well as to determine whether one can speak of universality or, rather, specificity of such constructions. The theoretical chapters are focused on such issues as: phraseology, the interdependence of language, culture and emotions, and cognitive linguistics applied as a methodological framework for the analysis carried out in this work. The practical chapter offers an analysis of phraseological items related to selected negative emotions, comprising e.g. a formulation of numerous conceptual metaphors and metonymies followed by their exemplifications, discussing similarities and differences in expressing emotions in English and Polish, explaining meanings and etymology of presented phraseologisms. The sources of the linguistic data have been: linguistic dictionaries, language corpora, relevant linguistic literature and suggestions of native speakers of both languages.