Ocena możliwości finansowania działalności rozwojowej gmin województwa podkarpackiego na tle kraju

Abstract

Wśród narzędzi stosowanych przez samorządy na rzecz kreowania rozwoju gospodarczego ważne miejsce zajmują instrumenty wydatkowe. Do tej grupy działań zaliczyć można podejmowaną przez władze gminne działalność inwestycyjną z zakresu infrastruktury technicznej i społecznej. Aktywność inwestycyjna gmin determinowana jest w dużym stopniu uwarunkowaniami finansowymi. Celem artykułu jest ocena możliwości finansowania działalności rozwojowej gmin. Analizą objęto gminy województwa podkarpackiego, charakteryzując ich zdolność finansowania inwestycji oraz zakres realizowanej działalności inwestycyjnej, na tle pozostałych polskich gmin. W wyniku analizy wykazano, że potencjał inwestycyjny gmin Podkarpacia pozostawał na poziomie zbliżonym do średniej krajowej. W analizowanym okresie można zauważyć spadek możliwości inwestycyjnych gmin w 2009 roku, a następnie w roku 2012. Spadkom potencjału inwestycyjnego towarzyszyło obniżanie się udziału dochodów własnych w dochodach budżetowych gmin. Średni poziom wskaźnika dochodów własnych w gminach Podkarpacia odbiegał znacznie od wartości charakterystycznych dla pozostałych gmin w kraju. Udział wydatków inwestycyjnych w wydatkach ogółem, zarówno w gminach Podkarpacia, jak i pozostałych polskich gminach, w latach 2008–2011 wzrastał, natomiast w 2012 roku we wszystkich badanych gminach wystąpił jego znaczący spadek. W badanym okresie przeważająca część gmin korzystała z dochodów zwrotnych. W związku z finansowaniem wydatków inwestycyjnych w badanym okresie rosło zadłużenie gmin. Jednostki samorządu terytorialnego w Polsce realizując zadania, sięgają coraz częściej do zwrotnych źródeł zasilania finansowego.

Expense means are one of the most important measures taken by local governments to boost economic development. Investing activities undertaken by the municipal authorities in the field of technical and social infrastructure belong to this group. The investment activity of the municipalities is largely determined by financial capabilities. The purpose of this article is to assess the possibility of financing the development of municipalities. The analysis included Subcarpathian municipalities, by characterizing their ability to finance investment and the scope of its investment activities compared to other Polish communities. The analysis showed that the investment potential of Subcarpathian municipalities remained close to the national average. Due to the financing of investment expenditure in the considered period indebtedness of municipalities was growing. There’s a significant decline in the municipalities investment capabilities In the analyzed period in 2009, then in 2012. The decrease in investment potential was accompanied by decline in the share of own income in the budget revenues of municipalities. The average level of the ratio of own income in Subcarpathian municipalities diverged significantly from the characteristic values for the other the municipalities in the country. The share of capital expenditure in total expenditure increased, both in the municipalities of Subcarpathian region, as well as the other Polish municipalities in 2008–2011, while in 2012 all surveyed municipalities noticed its significant decrease. In the analyzed period the major part of the municipalities use the feedback income more and more frequently.