Prawo osoby pozostającej we wspólnym pożyciu do odmowy zeznań (art. 182 § 1 k.p.k. w zw. z art. 115 § 11 k.k.). Uwagi na tle uchwały SN z 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15

Abstract

W opracowaniu poruszono kwestie osoby najbliższej, która ma istotne znaczenie w prawie karnym materialnym oraz postępowaniu karnym. Artykuł 115 § 11 Kodeksu karnego wprowadza definicję wymienionego zdanie wcześniej pojęcia, wskazując, kogo zalicza się do grona osób najbliższych. Autor skupia się przede wszystkim na „osobie pozostającej we wspólnym pożyciu”, która budzi największe trudności interpretacyjne. Dotychczasowa linia orzecznicza Sądu Najwyższego uznawała, że pod pojęciem „osoby pozostającej we wspólnym pożyciu” należy rozumieć osoby pozostające w związku heteroseksualny nazywanym konkubinatem. Odrzucano tym samym możliwość dopuszczenia związków homoseksualnych. Wszystko zmieniła uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 25 lutego 2016 r., I KZP 20/15, która zerwała z dotychczasową linią orzeczniczą i dopuściła możliwość traktowania jako „osób pozostających we wspólnym pożyciu” również par homoseksualnych. Autor poszukuje przyczyn zmiany linii orzeczniczej Sądu Najwyższego nie tylko w przepisach prawa, ale również w zmieniającej się świadomości społecznej.

This study addresses the issues of the closest person, which is important in substantive criminal law and criminal proceedings. Article 115 § 11 of the Criminal Code introduces the definition of the sentence mentioned earlier, indicating who is one of the closest relatives. The author focuses primarily on "the person remaining in a shared life", which raises the greatest difficulties of interpretation. The previous case law of the Supreme Court recognized that under the term "a person remaining in cohabitation" should be understood persons who are in a heterosexual relationship called a concubinage. The possibility of allowing homosexual unions was therefore rejected. Everything was changed by the resolution of seven judges of the Supreme Court of 25 February 2016, I KZP 20/15, which broke up with the existing case law and allowed the possibility of treating homosexual couples as "persons living together". The author is looking for the reasons for changing the Supreme Court ruling line not only in law but also in changing social awareness.