Koncepcja globalnego podatku majątkowego

Abstract

Celem niniejszego tekstu jest wskazanie na globalny, progresywny podatek majątkowy, jako na narzędzie polityki gospodarczej, którego zastosowanie ograniczyłoby narastanie nierównowag związanych z pogłębieniem rozwarstwienia dochodowego oraz brakiem konwergencji ekonomicznej między krajami bogatymi i biednymi. Na podstawie dostępnych, długookresowych danych statystycznych można wyciągnąć wniosek, że wbrew prognozom neoklasycznych modeli wzrostu gospodarczego biedne kraje wcale nie rozwijają się szybciej od bogatych, czemu towarzyszy zjawisko narastania nierówności dochodowych i majątkowych w wymiarze państw narodowych oraz w ujęciu globalnym. Z tego względu racjonalną, chociaż bardzo kontrowersyjną jest propozycja globalnego podatku majątkowego zaproponowana przez T. Piketty’ego. W artykule przedstawiona zostaje formuła, jaką tego typu podatek mógłby przybrać. Wyliczone zostają także najważniejsze korzyści, które wynikają z tego typu rozwiązania. Wśród nich wyszczególnić należy: uzyskanie precyzyjnej, transparentnej informacji z zakresu ewidencji majątku, zmniejszenie zagrażających spójności społecznej nierówności dochodowych i majątkowych, zwiększenie dochodów publicznych, które mogą zostać wykorzystane w celu zwiększenia poziomu inwestycji w kapitał ludzki. Tekst nie podejmuje tematu możliwości/wykonalności wprowadzenia tego typu rozwiązania, mimo że warunkiem jego implementacji jest niewątpliwie ponadnarodowa wola polityczna, o którą współcześnie bardzo trudno. Niemniej jednak autorzy są przekonani, że zadaniem ekonomii i ekonomistów jest nie tylko rozważanie rozwiązań możliwych do natychmiastowego wdrożenia, lecz także konstruowanie narzędzi, które mogą zostać wykorzystane w dalszej perspektywie.

The main purpose of this article is to put forward an idea of global, progressive wealth tax as a tool of political economics which, if applied may limit the growth of imbalances related to global income inequalities and lack of economic convergence between rich and poor countries. Based on available, long–term data one can conclude, that contrary to the forecasts made by neoclassical growth models, poor economies do not develop faster in comparison with rich ones, simultaneously income and wealth inequalities tend to increase both within countries and on the global level. Therefore a rational, however controversial proposition emerges here. It’s an idea of global wealth tax originated from T. Piketty’s “Capital in XXI century”. In the article we show how this sort of tax would be constructed and how it would look like. The most salient advantages of such concept are being presented. Among them three are to be particularly stressed: access to precise, transparent data concerning wealth statistics, positive impact on inequalities, additional revenue for the government, that can be invested on human capital. In the article, we don’t answer the question whether such a concept is possible to implement. We realize that global consensus is a sine qua non condition in order to implement such a solution and we also realize that such a global cooperation is nowadays almost unthinkable, however we firmly believe that the main goal of economics is to construct tools and policies that are efficient and rational regardless their political surroundings.