Competition for the Stanisław Kostka Catholic Church in Łódź and the related polemics. “Our own” against “the others”

Abstract

The competition in 1898 for the Stanisław Kostka Catholic Church in Łódź (today the Cathedral Basilica) was exceptional in many ways. It was the first international competition in this city and one of the biggest – in terms of the number of designs sent – on Polish lands since the start of World War I. For Łódź and its Catholic community it was very important, and the way it was conducted was precisely reported by the local press. The first prize went to the work submitted by the Łódź construction-architecture company “Wende & Zarske”, the second prize went to I.A. Rüppel “Franz Langenberg Nachfolger” from Bonn, and the third went to the company of Stanisław Jan Cichorski and Edgar Vinson from Paris. The winning paper was sharply attacked by the chief editor of the Łódź daily Rozwój – Wiktor Czajewski, who promoted the proposition by Cichorski and Vinson. One of the arguments against the winning design was the fact that the actual author was an architect from Berlin, Emil Zillmann. Despite that fact, the concept of the company “Wende and Zarske” was (with amendments) executed between 1901–1912 (with the topping of the tower according to a design by Józef Kaban, 1927).

Konkurs z 1898 roku na kościół katolicki pod wezwaniem św. Stanisława Kostki w Łodzi (dziś bazylika archikatedralna) należał do wyjątkowych pod wieloma względami. Był to pierwszy międzynarodowy konkurs w tym mieście i jeden z największych – gdy idzie o liczbę nadesłanych projektów – na ziemiach polskich do wybuchu pierwszej wojny światowej. Dla Łodzi i jej katolickiej społeczności miał wielkie znaczenie, a jego przebieg dokładnie relacjonowała lokalna prasa. Pierwszą nagrodę otrzymała praca zgłoszona przez łódzkie biuro budowlano-architektoniczne „Wende i Zarske”, drugą projekt I.A. Rüppela z firmy „Franz Langenberg Nachfolger” z Bonn, a trzecią spółka Stanisław Jan Cichorski i Edgar Vinson z Paryża. Zwycięska praca była ostro atakowana przez redaktora naczelnego łódzkiej gazety „Rozwój” Wiktora Czajewskiego, który promował propozycję Cichorskiego i Vinsona. Jednym z argumentów przeciwko zwycięskiemu projektowi był fakt, że jego właściwym autorem był berliński architekt Emil Zillmann. Pomimo to koncepcja firmy „Wende i Zarske” została (ze zmianami) zrealizowana w latach 1901–1912 (zwieńczenie wieży według projektu Józefa Kabana, 1927).