Polska proza historyczna kobiet po 2000 roku

Abstract

Rozprawa doktorska, złożona z czterech rozdziałów, zawiera charakterystykę prozy historycznej kobiet po 2000 roku – wybieranych przez pisarki gatunków literackie i sposobów widzenia przez nie przeszłości od antyku po II wojnę światową. W rozdziale pierwszym, Polskie pisarstwo historyczne kobiet do 2000 roku. Rekonesans, omówiono twórczość historyczna kobiet od początku XIX wieku po rok 2000, jej rozwój, przemiany, nurty i przedstawicielki. Rozdział drugi Romans powieści z przeszłością. Charakterystyka pisarstwa historycznego kobiet po 2000 roku przedstawia stan badań nad prozą historyczną kobiet, jej ważne nurty (m.in. herstory) i źródła inspiracji oraz preferowane przez pisarki gatunki literackie: romans, sagę rodzinna, powieść biograficzną, kryminał historyczny. Trzeci rozdział, Przeszłość w prozie historycznej kobiet po roku 2000: temat, problem, kostium, kontekst czy produkt?, dotyczy najważniejszych obszarów prozy historycznej polskich pisarek po roku 2000, w podziale na epoki historyczne, z uwzględnieniem obecnych w niej obrazów relacji między płciami i stereotypów kulturowych. Czwarty rozdział, „Przeglądanie się w lustrze przeszłości”. Powieści historyczne Ewy Stachniak, zawiera interpretacje głównych tematów twórczości (emigracji, tożsamości, sztuki) piszącej w języku angielskim Polki. Łączy ona tę odmianę polskiej prozy z jej nurtem światowym oraz popularyzuje biografie kobiet związanych z Polską. Rozprawę zamykają Bibliografia i Aneks, zawierający w miarę kompletny wykaz pisarstwa historycznego kobiet od XIX wieku do roku 2023 z podziałem na gatunki literackie.

The doctoral thesis, consisting of four chapters, includes a characterization of historical prose by female writers after 2000 – genres and perspectives on the past from antiquity to World War II. In the first chapter, „Polish historical writing by Women until 2000: reconnaissance”, the historical works by women from the beginning of the 19th century until 2000 are discussed, including their development, transformations, trends, and representatives. The second chapter, „Romancing with the Past: Characterization of historical writing by Women after 2000”, presents the state of research on historical prose by women, trends (like "herstory"), sources of inspiration, and preferred literary genres, such as romance, family saga, biographical novel, and historical crime fiction. Next chapter, "Past in historical prose by women after 2000: Theme, problem, costume, context or product?", focuses on the most significant areas of historical prose by Polish female writers after 2000, divided into historical epochs, with consideration given to the portrayal of gender relations and cultural stereotypes. The last chapter, "Reflecting in the mirror of the past": Historical novels by Ewa Stachniak, contains interpretations of the main themes in her work (emigration, identity, art) as a Polish writer in the English language. It connects this branch of Polish prose with its global trend and popularizes biographies of women associated with Poland. The dissertation concludes with a Bibliography and Appendix, which provide a comprehensive list of historical prose by women from the 19th century to 2023, categorized by literary genres.