Taksonomiczna analiza zróżnicowania sytuacji zdrowotnej w Polsce

W opracowaniu przeprowadzono analizę empiryczną, mającą na celu zbadanie stopnia nierówności regionalnych w stanie zdrowia mieszkańców Polski. Zastosowano metodologię taksonomii numerycznej – za pomocą metody unitaryzacji zerowanej zbudowano miernik syntetyczny opisujący sytuację zdrowotną w 66 podregionach Polski. Zmiennymi opisującymi stan zdrowia są: przeciętne dalsze trwanie życia w wieku 65 lat kobiet i mężczyzn oraz umieralność niemowląt. W pierwszym etapie badania dokonano wielowymiarowej oceny sytuacji zdrowotnej w podregionach. Najkorzystniejszym stanem zdrowia charakteryzował się podregion miasta Warszawa. Wśród innych podregionów o korzystnej sytuacji zdrowotnej dominują podregiony leżące w Polsce wschodniej. Najmniej korzystny stan zdrowia cechuje obszary północno-zachodnie kraju oraz województwa śląskie i dolnośląskie. Nierówności w stanie zdrowia oceniono na podstawie zróżnicowania stanu zdrowia ludności podregionów leżących w każdym z sześciu regionów. Najmniej zróżnicowanym stanem zdrowia charakteryzują się regiony wschodni oraz północno-zachodni. Najsilniejsze zróżnicowanie zdrowotne charakteryzuje natomiast regiony północny i południowy. Przeprowadzona analiza doprowadziła do sformułowania trzech wniosków. Po pierwsze, regiony mniej rozwinięte gospodarczo, leżące we wschodniej Polsce, charakteryzują się relatywnie korzystnym stanem zdrowia ludności. Po drugie, stan zdrowia w niektórych podregionach o charakterze miejskim jest wyraźnie korzystniejszy niż w terenach ościennych. Po trzecie, stan zdrowia jest pozytywnie skorelowany z wielkością zasobów osobowych systemu opieki zdrowotnej.

The analysis conducted in the paper is aimed at investigation of regional inequalities in health status of Poland’s population. The numerical taxonomy methodology was used as a tool of empirical analysis. With the use of zero unitarization method, the synthetic measure of health situation in 66 subregions of Poland was constructed. The variables describing health status are life expectancies, of both males and females, at the age of 65 as well as infant mortality rate. In the first stage multidimensional evaluation of health status in the subregions was conducted. The city of Warsaw appeared to be the subregion with the best health status of the population. The other regions whose population is relatively healthy are located mostly in eastern Poland. The worst health status characterized north-western regions along with śląskie and dolnośląskie voivodships. The health inequalities were evaluated according to the variation of the health status in the subregions located in each of the six regions. The least variation characterized the eastern and the north-western regions, while the highest dispersion of health status was observed in the northern and the southern regions. The analysis conducted led to three main conclusions. Firstly, less economically developed regions, located in the eastern part of Poland, are characterized by relatively better health outcomes. Secondly, the health status in some of the large-city subregions is evidently better than in neighbouring subregions. Thirdly, the health status is positively correlated with the number of the health care personnel.