Etyka seksualna w ujęciu Józefa Bilczewskiego, metropolity lwowskiego (1900–1923)

Abstract

Józef Bilczewski jako profesor teologii, a także arcybiskup, metropolita lwowski, w etyce seksualnej reprezentował współczesny mu nurt neotomistyczny. Można zatem wskazać, że jego myśl odnosząca się do etyki seksualnej ma charakter adaptacyjny. Bazuje ona na teologii moralnej, dla której recepcja myśli tomistycznej dostarczyła narzędzia teoretycznego. Zadaniem wiernego według tej koncepcji jest dostosowanie się do wskazań odpowiedniego autorytetu. Sumienie wiernego ma być kształtowane na podstawie zobiektywizowanej etyki seksualnej. Etyka seksualna nie ma służyć urzeczywistnieniu szczęścia w wymiarze życia ziemskiego, ale ma przyczynić się do uporządkowania relacji seksualnych, realizując podstawowy cel, którym jest przyjęcie i wychowanie potomstwa. Szczęście osobiste należy uznać za problem drugorzędny wobec ujęcia soteriologicznego.

Józef Bilczewski as a professor of theology, the archbishop and metropolitan of Lviv represented the neo-modern trend in sexual ethics of his times. It can therefore be pointed out that his thought regarding sexual ethics is adaptive. It is based on moral theology for which the reception of Thomistic thought provided a theoretical tool. The task of believers, according to this concept, is to adapt to the indications of the appropriate authority. Belivers’ conscience should be shaped on the basis of objectified sexual ethics. Sexual ethics, on the other hand, is not intended to bring happiness into the dimension of earthly life, but to contribute to the organization of sexual relations, pursuing the basic goal of raising children. Personal happiness should be considered as a secondary problem in relation to the soteriological approach.