Wpływ liberalizacji handlu związanej z integracją z Unią Europejską na zróżnicowanie dochodów w Polsce

Rola liberalizacji handlu w kształtowaniu rozpiętości dochodów w Polsce była różna w kolejnych okresach, począwszy od wejścia Polski na ścieżkę transformacji. Z badań i danych na temat zmian w handlu zagranicznym pomiędzy Polską a UE wynika, że w latach dziewięćdziesiątych XX w. Polska miała głównie przewagę komparatywną w niewykwalifikowanej sile roboczej. Dodatkowo rozwijał się raczej handel międzygałęziowy niż wewnątrzgałęziowy i długo utrzymywała się przewaga eksportu dóbr nie zaawansowanych technologicznie. Jednoczesny wzrost premii za kwalifikacje i zróżnicowania wynagrodzeń w tym okresie pozwalają sądzić, że na zmienne te wpływały inne czynniki niż handel zagraniczny. Dopiero od XXI w., a tak naprawdę po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej widoczne są znaczące zmiany w strukturze handlu, z naciskiem na eksport. Istotnie wzrosła rola handlu wewnątrzgałęziowego wysokiej jakości oraz grup towarów przetworzonych bardziej zaawansowanych technologicznie, co przemawia za widoczną zmianą przewag komparatywnych w Polsce. Badania wskazują także na występowanie postępu technologicznego preferującego wykwalifikowaną siłę roboczą w Polsce oraz znaczenie importu w przepływie technologii do Polski, co potwierdza w pewnej mierze hipotezy o znaczeniu handlu zagranicznego i jego liberalizacji dla kształtowania relatywnych wynagrodzeń wykwalifikowanych pracowników.

The impact of trade liberalization on income inequality has been different in subsequent periods since the beginning of transition. Studies and data show that Poland had a comparative advantage in low-skilled labor in the ‘90. Moreover, during this period inter-industry trade developed with the EU rather than intra-industry trade and low-skilled goods prevailed in Polish exports. A simultaneous increase in skill premium and wage inequality may indicate that there have been other factors than trade liberalization influencing those variables. Only since the current decade, especially after the Polish EU-Entry, more significant changes in trade (exports) have become visible. There has been a considerable increase in high-quality and high-technology intra-trade with the EU, which may indicate a substantial change in comparative advantage in Poland. Studies show that skill-biased technological change has occurred in Poland, especially in recent years. Some research point at the role of imports in technology-flows towards Poland. These factors might explain some part of the impact of trade liberalization on relative wages of highskilled labor.