Ludność powiatu bialskiego w latach międzywojennych – wybrane aspekty analizy demograficznej

Abstract

Powiat bialski w okresie międzywojennym znalazł się niemalże w centrum II Rzeczypospolitej. Jego peryferyjne położenie w stosunku do innych powiatów województw centralnych spowodowało jednak, że szereg wydarzeń i procesów, które zachodziły w tym czasie, miało na jego terenie nieco inny przebieg. W artykule podjęto próbę przedstawienia wybranych aspektów struktury demograficznej, aby skonfrontować, czy również na tym polu powiat bialski odbiega od obszarów z nim sąsiadujących. Poza określeniem liczebności populacji powiatu przeprowadzono analizę jej struktury wiekowej, podziału względem płci, poziomu urbanizacji oraz struktury zatrudnienia. Szczególnie wartościowe informacje uzyskano poprzez konfrontacje danych ze spisów powszechnych z 1921 r. i 1931 r. w zakresie zmian zachodzących wśród pracujących w podstawowych działach gospodarki. Istotne znaczenie miało także określenie liczebności mieszkańców miast, co jest jednym z wyznaczników poziomu nowoczesności społeczeństwa. Przedstawienie wzrostu liczby ludności powiatu oraz jej charakterystyka pod względem wieku i płci dostarczyły informacji o potencjale demograficznym wspomnianego obszaru. Ich analiza potwierdza nieco odmienny charakter powiatu bialskiego. Informacje mogą zostać wykorzystane do dalszych badań nad dziejami powiatu.

The Biała Podlaska poviat was almost at the geographical centre of the interwarperiod Second Polish Republic (1918–1939). However, its peripheral position in relation to other Districts of central voivodships resulted in a number of events and processes that were taking place at that time having a slightly different outmode in its territory. The article attempts to present selected aspects of the demographic structure to confront the extent to which the field of interest diverges from the neighbouring areas. Besides a determination of the population of the district, its structure was analysed in terms of age, gender, level of urbanization and structure of employment. Particularly valuable information was obtained through confrontation of data from the 1921 and 1931 censuses in terms of changes taking place among employment in fundamental branches of the economy. The period was also important for the urban population, which is one of the determinants of the level of modernity of society. Presentation of population growth the county and its characteristics in terms of age and gender provided information on the demographic potential of the analysed area. The analysis provided a number of interesting data sets, somewhat corroborating the varied character of the Biała Podlaska district. The information can be used for further research on the history of the district.