Education versus standard of living in the considerations of classical and modern neoliberal approaches

Abstract

The paper presents the attitudes of the English classics, i.e. Adam Smith and John Stuart Mill, as well as the neoliberal Milton Friedman, to education as a tool supporting the process of division of labour, and thus having a positive impact on the nation’s wealth (national income) and standard of living, not only of individuals but of whole society as well. The aim of the study is to discuss the representatives of the classic economic thought and Milton Friedman’s idea of education as a tool for improving living conditions. The method of describing and reviewing the literature of the subject was used in the paper. In the reality of the free market economy, knowledge and skills as well as the activity, creativity and entrepreneurship of an individual determine individual success, and thus translate into a standard of living. However, with the spread of the capitalist system of production and the deepening of the process of division of labour (specialisation), a universal and public education system, financed by public and private funds hand in hand, plays an increasingly important role in improving the standard of living of the individual and of the general public. Today, the efficiency of the education system (easier access to an appropriate level of education) determines the wealth of society and the position of the state in the global economy.

Artykuł prezentuje stosunek angielskich klasyków, tj. Adama Smitha i Johna Stuarta Milla, a także neoliberała Miltona Friedmana, do oświaty (edukacji) jako narzędzia wspomagającego proces podziału pracy, a tym samym oddziałującego pozytywnie na bogactwo narodu (dochód narodowy) i poziom życia nie tylko jednostki, ale i całego społeczeństwa. Celem artykułu jest zaprezentowanie spojrzenia klasyków myśli ekonomicznej i Miltona Friedmana na edukację jako narzędzie poprawy warunków bytowych. Przy pisaniu artykułu posłużono się metodą opisu i przeglądu literatury przedmiotu. W realiach gospodarki wolnorynkowej wiedza i umiejętności oraz aktywność, kreatywność i przedsiębiorczość jednostki decydują o indywidualnym sukcesie, a więc przekładają się na poziom życia. Jednak wraz z upowszechnieniem kapitalistycznego systemu produkcji i pogłębieniem procesu podziału pracy (specjalizacji) coraz większą rolę w podwyższaniu poziomu życia jednostki i ogółu społeczeństwa odgrywa powszechny i publiczny system edukacyjny, finansowany równolegle ze środków publicznych, jak i prywatnych. Współcześnie sprawność systemu edukacyjnego (ułatwiony dostęp do odpowiedniego poziomu kształcenia) decyduje o zamożności społeczeństwa i pozycji państwa w globalnej gospodarce.