Wpływ instrumentów polityki fiskalnej na wahania koniunkturalne w gospodarce polskiej

Abstract

W artykule zbadano wpływ narzędzi stosowanych w polityce fiskalnej na zmiany aktywności gospodarczej. Zważywszy na to, że sposób oddziaływania poszczególnych instrumentów fiskalnych nie zawsze jest zgodny z założeniami na gruncie teoretycznym, to w praktyce instrumenty te wykazują działanie stabilizujące lub destabilizujące. Celem głównym artykułu jest próba empirycznego zbadania charakteru oddziaływania wybranych, mierzalnych instrumentów polityki fiskalnej na zmiany aktywności gospodarczej w Polsce w latach 2001–2013. Na tej podstawie oceniona została skuteczność tych instrumentów w prowadzonej polityce antycyklicznej. Analiza uzupełniona została prezentacją najistotniejszych cech morfologicznych wahań koniunkturalnych wyodrębnionych w gospodarce polskiej podstawie wysokości PKB, urealnionych wskaźnikiem CPI. Empiryczna analiza cech morfologicznych wahań koniunkturalnych umożliwiła zbadanie związków pomiędzy zmianami aktywności gospodarczej a kwantyfikowalnymi strumieniami pokazującymi efekty oddziaływania instrumentów polityki fiskalnej. W pracy przyjęto hipotezę, iż realizowana w Polsce polityka fiskalna w niskim stopniu zorientowana jest na realizację celów antycyklicznych. Z przedstawionych rozważań dotyczących skuteczności prowadzonych w gospodarce polskiej działań antycyklicznych można wnioskować, że polityka ta charakteryzuje się niską efektywnością. Polityka fiskalna realizowana w Polsce nie była konsekwentna i słabo zorientowana na realizację celów antycyklicznych, co potwierdziło sformułowaną we wstępie hipotezę. Kierunki zmian stosowania większości instrumentów fiskalnych w czasie trwania cyklu koniunkturalnego były rozbieżne z postulatami teoretycznymi, a uwaga ta dotyczy głównie instrumentów podatkowych.

The article examined the impact of the tools used in fiscal policy to changes in economic activity. Given the way the impact of the various fiscal instruments is not always consistent with the assumptions theoretically, in practice these instruments show a stabilizing or destabilizing. The main objective of this article is to attempt to empirically investigate the nature of the impact of selected measurable instruments of fiscal policy on economic activity in Poland in the years 2001–2013. On this basis, it was assessed the effectiveness of these instruments in the policy pursued countercyclical. The analysis was supplemented presentation of the most important morphological characteristics of cyclical fluctuations in the economy distinguished Polish basis of the GDP of adjusted CPI. The study hypothesized that implemented in Poland, fiscal policy in a low degree is aimed at achieving the objectives of counter-cyclical. With the considerations concerning the effectiveness of the Polish economy, counter-cyclical measures can be concluded that this policy is characterized by low efficiency. Fiscal policy implemented in Poland was not consistent and poorly oriented to the achievement of the objectives of counter-cyclical, which confirmed the hypothesis formulated in the introduction. Directions of changes in the use of the majority of fiscal instruments in the course of the business cycle have been inconsistent with the demands of theoretical and attention that focuses on tax instruments.