The impact of the People’s Republic of Poland and events at the end of the 20th century on professional activity of contemporary jurists

Abstract

Druga połowa XX w. w Polsce obfitowała w wiele doniosłych wydarzeń. Skutki wielu z nich znajdowały swoje reperkusje na gruncie stosowania prawa. Skutki II wojny światowej, okres stalinizmu, wydarzenia marcowe, ucieczki za granicę, nowe socjalistyczne prawo i systemowa edukacja, funkcjonowanie socjalistycznej gospodarki czy zmiany systemowe lat 90. to tylko najbardziej doniosłe wydarzenia, których skutki prawne odczuwamy do dziś. Większość tych wydarzeń jest wciąż dyskutowana w przestrzeni medialnej i politycznej u progu trzeciej dekady XXI w. Współcześni prawnicy także niekiedy zajmują się rozwiązywaniem tych zadawnionych problemów zarówno wspólnie z klientami, jak i w przestrzeni publicznej. Przeprowadzone badanie pokazuje, że w związku z upływem czasu, zmianami prawnymi oraz zmianami kulturowymi wydarzenia z przeszłości coraz rzadziej zajmują polskich jurystów. Doniesienia medialne i polityczne są kreowane sztucznie bez oparcia w rzeczywistej pracy polskiego wymiaru sprawiedliwości i prawników. Polscy specjaliści prawniczy podkreślają, że zadawnione sprawy XX w. coraz rzadziej pojawiają się w ich praktyce zawodowej, zaś przekazy medialne są wyolbrzymione. Badanie zostało oparte na rozmowach z przedstawicielami polskich samorządów adwokatów i radców prawnych z całego kraju. Wykonano je metodą wywiadów półustrukturyzowanych oraz analizy zawartości. Badanie wpisuje się w paradygmat socjologii prawa i historii mówionej.

The second half of the 20th century in Poland was full of momentous events. The consequences of many of them had their repercussions on the ground of application of law. The aftermath of World War II, the Stalinist period, the events of March 1968, people fleeing abroad, new socialist laws and systemic education, the functioning of the socialist economy, or the systemic changes of the 1990s are only the most significant events, the legal consequences of which are still felt today. Most of these events are still discussed in the media and political space at the beginning of the third decade of the 21st century. Current lawyers are also sometimes involved in resolving these long-standing issues both with their clients and in the public space.The study demonstrates that due to the passage of time, legal and cultural changes, the events of the past are less and less frequent among Polish jurists. Media and political reports are created artificially without support in the actual work of the Polish judiciary and lawyers. Polish legal professionals emphasise that old cases from the 20th century are increasingly rare in their professional practice, while media reports are exaggerated.The research was based on interviews with representatives of Polish bar associations of advocates and legal advisers across the country. It was conducted using semi-structured interviews and content analysis. The research belongs to the paradigm of sociology of law and oral history.