Integracja sztuk. Liryka w edukacji dziecka

Abstract

Monografia dotyczy roli poezji lirycznej w edukacji i życiu dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Książka składa się z czterech części, które zawierają przemyślenia teoretyczne, ale też wspomniane wątki badawcze. W części pierwszej objęłam namysłem miejsce dziecka i sztuk w edukacji elementarnej ostatnich lat, wskazując na ważną rolę sztuki i braki jakie zawiera program nauczania przedszkola. Ponadto zasygnalizowałam tezy H. Reada, dotyczące wychowania przez sztukę. Przedstawiłam klasyfikację poezji dla dzieci proponowaną dotąd przez teoretyków przedmiotu oraz włączyłam interpretację kilku utworów lirycznych, jako przykład treści, których jest zbyt mało w edukacji współczesnych dzieci. Rozdział przedstawia ponadto „głos” nauczycieli przedszkola na temat miejsca wychowania przez sztukę w wybranych rzeszowskich placówkach przedszkolnych. Część druga zawiera refleksje pedagogiczne w kontekście aspektów empirycznych.. Spróbowałam tam wskazać główne tezy eksploracji. Omówiłam próby działań, zwracając szczególną uwagę na rozmowę rozumianą jako dialog. Przedstawiłam tekst liryczny jako inspirację do rozpoczęcia rozmowy z dziecięcym czytelnikiem. W dalszej kolejności (Rozdział III) przedstawiłam pięć warsztatów literackich – „spotkań”, zrealizowanych autorską metodą pracy z tekstem, które jednocześnie obrazują poszukiwania ważnych tematów nurtujących dzieci. Eksponowane tu zapisy przebiegu warsztatów są wyborem spośród wielu spotkań (ok. 30), które prowadziłam w placówkach oświatowych i kulturalnych (szkoły podstawowe i przedszkola w Krośnie i Rzeszowie, spotkania biblioteczne w filiach Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rzeszowie). Szczegółowo opisałam pięć spotkań, które mają charakter „modeli” struktury prowadzonych zajęć. Każdy z warsztatów dotyczy innego utworu lirycznego, który determinuje akt twórczy uczestników, temat rozmowy i wybór dzieła sztuki malarskiej. Spotkania z dziećmi – uczestnikami warsztatów, dały możliwość podjęcia rozmów i aktywności, które po przeanalizowaniu ukazały pewne powtarzające się aktywności werbalne, nazwane przez mnie „ważnym tematem”. Refleksje wypływające z badania przebiegającego w trakcie spotkań zawarte są w części końcowej, gdzie przedstawiłam ponadto wyniki wywiadów prowadzonych w małej grupie (dzieci i nauczycieli) po realizacji warsztatów, a dotyczące opinii uczestników na temat zastosowanej metody pracy z tekstem lirycznym.