Perspektywy wolności ciała w "Samuelu Zborowskim" Juliusza Słowackiego

Abstract

Celem artykułu jest uzupełnienie badań nad kondycją człowieka w myśli genezyjskiej Juliusza Słowackiego, w której nieograniczona swoboda ducha wydaje się kwestią oczywistą, w przeciwieństwie do wciąż nie dość naświetlonej wolności ciała. Na przykładzie Samuela Zborowskiego można wykazać, że – wbrew stereotypowej wizji Słowackiego jako mistyka pogardzającego materią – poeta nie aprobuje samowoli ducha ciemiężącego ciało w doczesnym świecie genezyjskim i postuluje naprawę relacji między tymi dwiema sferami. Pomysł romantyka na dążenie do harmonii na tym polu można rozumieć jako poszanowanie przez ducha negatywnej wolności ludzkiej formy przy jednoczesnym jego prawie do ograniczania cielesnej wolności pozytywnej.

The aim of the article is to supplement the research on the human condition in the genesis thought of Juliusz Słowacki, in which the unlimited freedom of the spirit seems to be an obvious issue, in contrast to the freedom of the body, which is still not sufficiently exposed. On the example of Samuel Zborowski, it can be shown that – contrary to the stereotypical vision of Słowacki as a mystic who despises matter – the poet does not approve of the arbitrariness of the spirit oppressing the body in the mundane genesis world and postulates repairing the relationship between these two spheres. The romantic’s idea of ​​striving for harmony in this field can be understood as the spirit’s respect for the negative freedom of the human form, while at the same time its right to limit the body’s positive freedom.