Rachunki 1 from Exile. Emigration Experiences in the First Józef Ignacy Kraszewski’s Annual. Introductory Research

Abstract

The article raises questions about the influence of Józef Ignacy Kraszewski’s exile experiences on the ways of creating critical subjectivity in Rachunki, especially in the first annual published in Poznań in 1867 under the pseudonym Bolesławita. The analysis includes metatextual statements, metaphors which facilitate the naming of writing tasks and goals, as well as the functions of selected grammatical forms. This allowed me to highlight the importance of the writer’s diagnoses of contemporary times from the perspective of an exile. The article demonstrates that this did not mean a clear self-identification established through the textual strategies applied, but rather influenced the identity instability of the creative subject disclosed in Rachunki.

W artykule podjęte zostały pytania o wpływ wygnańczych doświadczeń Józefa Ignacego Kraszewskiego na sposoby kreowania podmiotowości krytycznej w Rachunkach, a zwłaszcza w ich pierwszym roczniku opublikowanym w Poznaniu w 1867 roku pod pseudonimem Bolesławita. Analizie poddano wypowiedzi metatekstowe, metaforykę wspierającą nazywanie podejmowanych zadań i celów pisarskich oraz funkcje wybieranych form gramatycznych. Pozwoliło to na wyeksponowanie znaczenia, jakie miało dokonywanie przez pisarza diagnoz współczesności z perspektywy przede wszystkim wygnańca. Pokazano, że nie oznaczało to jednoznacznej autoidentyfikacji ustalanej poprzez stosowane strategie tekstowe, lecz raczej wpływało na tożsamościowe rozchwianie ujawniającego się w Rachunkach podmiotu twórczego.