Aktywność inwestycyjna a problem zadłużenia jednostek samorządu terytorialnego

Abstract

Celem artykułu jest wykazanie pogwałcenia konstytucyjnej zasady adekwatności środków finansowych w stosunku do nałożonych na jednostki samorządu terytorialnego w Polsce zadań. Poruszonym w artykule problemem badawczym jest poziom decentralizacji finansów publicznych w kontekście aktywności inwestycyjnej JST i ich poziomu zadłużenia w latach 2007–2016. Wywód podzielono na pięć części, tj. analizę literaturową dotyczącą adekwatności dochodowej JST w Polsce, metodologię badania; studium przypadku województwa małopolskiego, w tym analizę danych statystycznych dotyczących wydatków majątkowych i zadłużenia samorządów oraz wnioski. Analiza studium przypadku pozwoliła zaobserwować większą aktywność inwestycyjną samorządów gminnych aniżeli powiatowych. Ponadto zauważono istotne dysproporcje dotyczące zadłużenia pomiędzy gminami miejskimi i wiejskimi o tej samej nazwie oraz pomiędzy samorządem gminnym i powiatowym. Zasadniczym wnioskiem zawartym w artykule jest konieczność reformy organizacji terytorialnej kraju; bardziej efektywnego podziału dochodów i kompetencji pomiędzy jednostki samorządu terytorialnego oraz decentralizacji finansów publicznych w Polsce.

The aim of the article is to show off the lack of adequacy of financial resources in relation to the tasks imposed on local self-government units (LGU) in Poland. The scientific problem discussed in the article is the level of decentralization of public finances in the context of local government units investment activity and the level of their indebtedness in 2006–2016. The study was divided into five parts, i.e. literature analysis on LGU income sources, metodology, case study of the Malopolskie Voivodship, including statistical analysis of property expenditure and local government debt and conclusions. Analysis of the case study allowed to observe higher investment activity of municipalities and poviats. In addition, significant disproportions were noted regarding the debt between urban and rural municipalities with the same name and between the municipalities and poviats. The basic conclusion contained in the article is the necessity to reform the territorial organization of the country; more effective division of income and competences between local government units and further decentralization of public finances in Poland.