Próba określenia liczby cmentarzysk tarnobrzeskiej kultury łużyckiej oraz liczby osób na nich pochowanych

Abstract

Poster z XXXIII rzeszowskiej konferencji sprawozdawczej

Niewątpliwie jednymi z najlepiej rozpoznanych stanowisk archeologicznych tarnobrzeskiej kultury łużyckiej są jej cmentarzyska. Materiały te dają nam bezpośredni kontakt z ludźmi, których dotyczą nasze badania. Pozwalały także wniknąć w sferę duchową człowieka w pradziejach. Wreszcie w porównaniu do badań na osadach tutaj interpretacja jest znacznie łatwiejsza, a materiały prezentują często dużo lepszy stan zachowania. Nie powinno, więc dziwić, że to właśnie tego typu stanowiska są najlepiej rozpoznane. Jednak warto zastanowić się jak wiele cmentarzysk mogło istnieć oraz ile osób było na nich pochowanych i jak przekłada się to na obecny stan wiedzy. Tematem poniższego posteru będzie właśnie próba przedstawienia tych kwestii. W tym celu spróbowano ustalić potencjalną liczbę ludności TKŁ w jej I rozwoju. Tutaj przyjęto ustalenia z lepiej rozpoznanych regionów TKŁ dla których średnia liczba ludności wynosiła ok. 0,4 osoby na km2 ten wynik przemnożono przez obszar zajmowany przez TKŁ w jej I fazie rozwoju. Tak otrzymana liczba stanowiła dane wyjściowe. Dalej zakładając przyrost naturalny na około 1‰, a czas wymiany pokoleniowej na około 30 lat i dodatkowo biorąc poprawkę na gwałtowny wzrost liczby ludności w III fazie rozwoju by może spowodowany napływem nowych osób można było określić dynamikę przemian demograficznych TKŁ. To także pozwalało nam na stwierdzenie ile potencjalnie osób zmarło w czasie rozwoju TKŁ. Tu należało określić średnią liczbę pochówków na cmentarzyskach TKŁ. I w ten sposób udało się nam określić potencjalną liczbę nekropolii TKŁ oraz liczbę osób na nich pochowanych, oczywiście tylko przy założeniu, że każda osoba była chowana na cmentarzysku. Porównanie tych danych z tym co wiemy o cmentarzyskach pokazało iż wiemy o aż 60% z potencjalnie istniejących cmentarzysk TKŁ. Jednak już stan rozpoznania tych cmentarzysk jest bardzo niski gdyż okazuje się, że wiemy o 4,6% pochówków co w dodatku przy braku opracowania materiałów chociażby z Tarnobrzega-Machowa 20, Piganach czy Wierzawic 18 pokazuje, iż dalsze badania mogą nam tu przynieść jeszcze bardzo dużo wiadomości. Warto jednak podkreślić, iż i tak stan rozpoznania cmentarzysk TKŁ prezentuje się relatywnie dobrze zwłaszcza w porównaniu z nekropolami na Lubelszczyźnie.