Krytyka neoliberalizmu w kontekście rozwoju zrównoważonego

Autor artykułu przedstawia krytykę neoliberalizmu w kontekście celów rozwoju zrównoważonego. Odwołując się do wybranych krytyków doktryny neoliberalnej przedstawia jej genezę, podstawowe założenia oraz sposób, w jaki wpłynęła na współczesny kształt ładu politycznego i ekonomicznego. Autor analogicznie prezentuje podstawowe zagadnienia, które legły u podstaw koncepcji rozwoju zrównoważonego oraz stara się odpowiedzieć na pytanie: jak korespondują one z neoliberalną ideologią i praktyką. W oparciu o podział celów zrównoważonego rozwoju według Stefana Kozłowskiego analizuje wpływ neoliberalizmu na wybrane dziedziny życia społecznego. Krytyka neoliberalizmu została przedstawiona pod kątem celów społecznych i humanitarnych (likwidacji głodu, analfabetyzmu, rozwoju edukacji, zaspokojenia potrzeb intelektualnych narodów, ochrony zdrowia i życia ludzkiego, położenie kresu wojnom, nienawiści, rasizmowi, szowinizmowi, zniewoleniu i dominacji jednych narodów nad innymi); pod kątem celów ekologicznych (powstrzymania degradacji środowiska naturalnego, zapewnienia przetrwania gatunków, zwiększenia bogactwa przyrody); pod kątem wpływu na światowy ład ekonomiczny (zaspokojenia potrzeb materialnych społeczeństw, zróżnicowania tempa wzrostu dochodu narodowego na osobę w różnych regionach świata, transferu kapitału i nagromadzonych bogactw, dostosowania technik i technologii produkcji do wymogów środowiska, zaprzestania produkcji ukierunkowanej na cele wojskowe. Autor przytacza w powyższych kwestiach opinię wybranych krytyków doktryny neoliberalnej, podając przykłady neoliberalnych założeń i praktyk będących w sprzeczności z ideałami rozwoju zrównoważonego. Rozważania kończy stwierdzeniem, iż doktryna neoliberalna, ze względu na swoje dogmaty, charakter oraz sposób wykorzystania nie jest w stanie zrealizować celów rozwoju zrównoważonego. Stanowi ona dla nich swoistą przeciwwagę.

The article presents the critique of neoliberalism in the context of the objectives of sustainable development. By referring to some critics of neoliberal doctrine the author shows its origins, the basic assumptions and the way in which it affected the shape of modern political and economic governance. By analogy it presents basic issues underlying the concept of sustainable development and seeks to answer the question of how they correspond with the neoliberal ideology and practice. Based on the division of sustainable development conducted by Stefan Kozłowski the author analyzes the impact of neoliberalism on selected aspects of social life. Criticism of neo-liberalism has been presented in terms of social and humanitarian purposes (liquidation of famine, the liquidation of illiteracy, education, meeting the needs of intellectual people, the protection of human health and life, putting an end to wars, hatred, racism, chauvinism, slavery and domination of one nation over others), in terms of environmental objectives (to stop the degradation of the environment of the planet, ensuring the survival of the species, increasing the wealth of nature in terms of the impact of the global economic order (satisfying the material needs of societies, diversity of growth of national income per capita in different regions of the world, transfer capital and accumulated wealth, adapting techniques and technology to environmental requirements, cessation of production aimed at military targets. Author cites an opinion of some critics of neoliberal doctrine on the above issues, giving examples of neo-liberal assumptions and practices that are in conflict with the ideals of sustainable development. The author finishes considerations by saying that the neo-liberal doctrine, due to its dogmas, the nature and the use is not able to achieve the objectives of sustainable development. It is juxtaposed to it.