„To jest możliwe tylko w waszej cholernej Warszawie!” O sposobie prezentacji Polski i Polaków w Miłej 18 Leona Urisa

Abstract

Wydana w 1961 roku powieść Leona Urisa pt. Miła 18 jest jednym z najbardziej wpływowych dzieł kultury podejmujących tematykę powstania w warszawskim getcie. Pozycja ta w niezwykle niekorzystny sposób przedstawia Polaków jako niemalże genetycznych antysemitów. Autor w szczególności negatywnie obrazuje Armię Krajową oraz Kościół katolicki. Nie zaprzeczając, że w XX-wiecznej Polsce antysemityzm był rozpowszechniony, powieść Urisa często przedstawia zryw w getcie oraz szerzej, historię Polski, w sposób sprzeczny z prawdą historyczną. Mając na uwadze syjonistyczną wymowę Miłej 18 oraz innych dzieł autora, można zaryzykować tezę, że jego przeinaczenie dziejów kraju jego przodków było celowe, mające służyć budowaniu narracji proizraelskiej. Ponadto w powieści Urisa ewidentna jest obecność kliszy zwanej przez Danushę Goskę „Biegańskim”.

Leon Uris’ 1961 novel Mila 18 is one of the most influential cultural depictions of the Warsaw Ghetto Uprising. This novel presents the Poles in an exceptionally negative light, as nearly congenital antisemites. In particular, Uris is negative in his depictions of the Home Army and the Catholic Church. While not disputing that antisemitism was pervasive in twentieth-century Poland, it is difficult not to notice that Uris often presents the ghetto rising and, more broadly, Polish history in a historically inaccurate way. Taking into consideration the Zionist overtones in Mila 18 and the author’s other works, one can argue that his distortion of the history of his nations’ ancestors was intentional and served to construct a pro-Israeli narrative. Furthermore, the trope that Danusha Goska has called Bieganski is apparent in Uris’ novel.