Rebeliantka. Inanna jako bohaterka polskich retellingów mitów sumeryjskich

Abstract

Celem artykułu jest interpretacja dwóch polskich retellingów mitów o sumeryjskiej bogini Inannie – Inanny (1986) Julity Mikulskiej oraz Anny In w grobowcach świata (2006) Olgi Tokarczuk. Obie powieści łączy potrzeba uwspółcześnienia tych historii, wpisania ich w futurystyczny – a wręcz postapokaliptyczny – wymiar rzeczywistości. Każda z nich stanowi próbę skomentowania współczesności, gdzie rola kobiety, choć wyemancypowana, podlega nieustannej presji patriarchatu. Mit o sumeryjskiej bogini wykorzystany przez pisarki spełnia dwa różne cele. W prozie Mikulskiej jest to walka kobiety o własną podmiotowość, u Tokarczuk zaś Inanna staje się mesjaszką poświęcającą się w imię lepszego świata, w którym dla każdego, dotąd wykluczonego i poniżanego, znajdzie się miejsce.

The aim of the article is to analyze two Polish retellings of the myths about the Sumerian goddess Inanna – Inanna (1986) by Julita Mikulska and Anna In w grobowcach świata (2006) by Olga Tokarczuk. Both novels have in common the need to modernize these stories, placing them in a futuristic – or even post-apocalyptic – dimension of reality. Each of them is an attempt to comment on modern times, where the place and role of a woman, although emancipated and established, is subject to constant attacks by men hungry for power. Inanna therefore becomes a symbol of rebellion, fighting for the rights not only of women, but also of victims of the patriarchal system. The myth of the Sumerian goddess used by the writers serves two different purposes. In Mikulska’s prose she shows a woman’s fight for her own subjectivity, while in Tokarczuk’s work Inanna becomes a symbol of a messiah who sacrifices herself for a better world in which there will be a place for everyone, previously excluded and humiliated.