Poetyckie świadectwo pogromu kieleckiego. O "Wierszu do Polski" Stanisława Wygodzkiego

Abstract

Wiersz do Polski Stanisława Wygodzkiego to zapomniane literackie świadectwo sprzeciwu, rozpaczy i beznadziei podwójnej ofiary: niemieckiego antysemityzmu czasów Zagłady i antysemityzmu polskiego, którego doświadczył na własnej skórze w roku 1967. Poeta zareagował nim na pogrom kielecki, pisząc go latem 1946 . Był to krzyk polskiego Żyda, zdezorientowanego tymi wydarzeniami, mającymi miejsce wszak w oswobodzonej od nazistów Polsce. Liryk ten nie został jednak wówczas opublikowany ani w Niemczech (gdzie powstał), ani w Polsce (gdzie poeta przybył po wyjściu z obozu koncentracyjnego), ale dopiero w Izraelu po śmierci poety w roku 1992.

Poem for Poland by Stanisław Wygodzki is a forgotten poetic testimony of the opposition, despair and hopelessness of a double victim: German antisemitism during the Shoah and Polish antisemitism, which he experienced himself in 1967. The poem was written in the summer of 1946 as a reaction to the Kielce pogrom. It was the cry of a Polish Jew, confused by these events, which were taking place in Poland liberated from the Nazis. However, this poem was not published at that time, either in Germany (where it was written) or in Poland (where the poet arrived after his release from a concentration camp), but only in Israel after the poet’s death in 1992.