Dzieje kulturalne Polaków w Wilnie w latach 1991-2004

Celem niniejszej rozprawy jest przybliżenie działalności polskich organizacji kulturalnych w Wilnie, w tym przede wszystkim polskich zespołów pieśni i tańca oraz teatrów amatorskich. Pokazanie w jaki sposób poszczególne instytucje i organizacje dbają o polską kulturę i tradycję, chroniąc w ten sposób mieszkających w Wilnie Polaków przed wynarodowieniem. W pierwszym rozdziale poruszone zostały kwestie związane z odzyskaniem przez Litwę niepodległości w 1991 roku oraz wszelkimi zmianami społeczno-politycznym. Okres ten miał przełomowe znaczenie dla odrodzenia się polskiej mniejszości narodowej na Litwie. W drugim rozdziale opisano powstanie i działalność polskich zespołów pieśni i tańca. Kolejny, trzeci rozdział przedstawia powstanie i działalność dwóch teatrów amatorskich – Polskiego Studia Teatralnego w Wilnie i Polskiego Teatru w Wilnie. Nie tylko zespoły folklorystyczne doczekały się swych dziecięcych odpowiedników, lecz także teatry. W latach 90. XX stulecia szkolne teatrzyki powstawały niemal w każdej polskiej szkole na terenie Wileńszczyzny. Czwarty rozdział poświęcono pozostałym formom życia kulturalnego Polaków w Wilnie, w tym: Centrum Kultury Polskiej w Wilnie im. St. Moniuszki, polskim pisarzom, poetom i plastykom oraz działalności polskich mediów. W zakończeniu Autorka podsumowała swoje badania, natomiast aneks zawiera kalendarium najważniejszych wydarzeń, jakie miały miejsce w Domu Kultury Polskiej w latach 2001-2004.

The objective of the dissertation is to familiarize the reader with the activity of Polish cultural organizations in Wilno, and above all, with Polish dance and song groups as well as amateur theatre groups. The aim is to show the way in which each institution and organization cares for Polish culture and tradition, protecting thus Polish people, living in Wilno, from being denationalized. In the first chapter the author dealt with the issues related to regaining of the independence by Lithuania in 1991 as well as all socio-political changes. In the second chapter the origins and activity of Polish dance and song groups have been described. The following, third chapter presents the origins and activity of two amateur theatres : Polish Theatre Studio in Vilnius and Polish Theatre in Vilnius. Folk groups were not the only ones to have their young counterparts, also theatres had their own. In the 1990s school theatre groups arose in almost each Polish school in Vilnius province. The fourth chapter was dedicated to the remaining forms of cultural activity of Polish people in Vilnius, including: St. Moniuszko Centre for Polish Culture in Vilnius, Polish writers, poets and visual artists as well as the activities of Polish mass media. In the conclusion the author recapitulated her research, whereas the annex includes the agenda of the most important events which took place in Polish Culture House in 2001-2004.